Οι γερμανικές τράπεζες ανακοίνωσαν ότι σέβονται, αλλά επιφυλάσσονται να μελετήσουν δικαστική απόφαση που κρίνει άκυρη τη μονομερή μεταβολή για τους όρους λογαριασμών καταθέσεων.
Πρόκειται για μία απόφαση που προκαλεί αίσθηση στη Γερμανία. Οργανώσεις καταναλωτών είχαν προσφύγει δικαστικά εναντίον της τράπεζας Postbank, η οποία μονομερώς αποφάσιζε και με επιστολή της γνωστοποιούσε στους πελάτες αυξήσεις στα έξοδα τήρησης και παρακολούθησης σε λογαριασμούς καταθέσεων.
Σύμφωνα με τους Γενικούς Όρους Συναλλαγών (ΓΟΣ) της συγκεκριμένης τράπεζας ο πελάτης θεωρείται ότι έχει αποδεχθεί την αύξηση, εφόσον δεν εκφράζει αντίρρηση εντός δύο μηνών. Οι καταναλωτικές οργανώσεις χαρακτήριζαν αυθαίρετη αυτή τη συμπεριφορά της τράπεζας, ωστόσο έχασαν τη δίκη στο πρωτοδικείο, αλλά και στο Εφετείο της Κολωνίας.
Όμως η υπόθεση κατέληξε στο Ομοσπονδιακό Ακυρωτικό Δικαστήριο (Bundegerichtshof BGH), το ανώτατο δικαστικό σώμα της Γερμανίας για αστικές υποθέσεις με έδρα την Καρλσρούη, που τελικά δικαίωσε τις καταναλωτικές οργανώσεις.
Η ουσία της απόφασης είναι ότι "η σιωπή δεν συνιστά αποδοχή". Στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό σημαίνει ότι εάν η τράπεζα ενημερώνει γραπτώς τον πελάτη για μία μονομερή μεταβολή στους Γενικούς Όρους Συναλλαγών και εκείνος δεν αντιδρά, αυτό δεν σημαίνει ότι αποδέχεται τη μεταβολή αυτή.
Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της Γερμανίας κρίνει ότι αυτή η πρακτική των τραπεζών μπορεί να οδηγήσει σε μία άνιση σχέση απέναντι στον πελάτη και τελικά σε μία μονομερή και ουσιώδη μεταβολή των όρων της σύμβασης εις βάρος του.
Οι δικαστές επικρίνουν ρητώς το ενδεχόμενο "να προσελκύει η τράπεζα τον πελάτη με έναν δωρεάν λογαριασμό καταθέσεων και στη συνέχεια, αφότου έχει υπογραφεί το συμβόλαιο, να επιβάλλει έξοδα τήρησης στον λογαριασμό", μεταβάλλοντας μονομερώς τον δωρεάν λογαριασμό σε λογαριασμό επί πληρωμή.
Στην αναμονή εκατομμύρια καταθέτες
Η συγκεκριμένη απόφαση αφορά κατά κύριο λόγο την Postbank. Ενδιαφέρει όμως και έντεκα εκατομμύρια καταθέτες της Commerzbank, της δεύτερης μεγαλύτερης γερμανικής τράπεζας, η οποία είχε επίσης αποφασίσει μονομερώς να ζητήσει από τους πελάτες της, από την 1η Ιουλίου, ποσό 4,90 ευρώ μηνιαίως ως "έξοδα τήρησης" για κάθε τρεχούμενο λογαριασμό. Αλλαγή στους όρους συναλλαγών είχε αποφασίσει μονομερώς και η Comdirect, θυγατρική της Commerzbank, από την 1η Μαΐου.
Με το νέο καθεστώς η Comdirect θα διέθετε δωρεάν τραπεζικό λογαριασμό μόνο στους πελάτες, οι οποίοι όχι απλώς χρησιμοποιούν τακτικά τον συγκεκριμένο λογαριασμό, αλλά καταγράφουν κάθε μήνα εισροές τουλάχιστον 700 ευρώ και επιπλέον διενεργούν τουλάχιστον τρεις πληρωμές τον μήνα μέσω Apple Pay ή Google Pay.
Μετά την ετυμηγορία της Καρλσρούης εκπρόσωπος της Commerzbank δηλώνει ότι η υλοποίηση των σχεδίων αναβάλλεται προσωρινά, καθώς η τράπεζα επιφυλάσσεται να μελετήσει το πλήρες σκεπτικό της απόφασης.
Πραγματικά, η απόφαση των δικαστών θα πρέπει να διαβαστεί και να μελετηθεί με ιδιαίτερη προσοχή. Εκ πρώτης όψεως φαίνεται να απαγορεύει τη μονομερή μεταβολή στους όρους συναλλαγών, όχι όμως και την οικονομική επιβάρυνση καθαυτή.
Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες θα είχαν το δικαίωμα να επιβάλλουν τέλη για τήρηση και παρακολούθηση του τραπεζικού λογαριασμού, ζητώντας από τον πελάτη να συναινέσει και διευκρινίζοντας ότι σε διαφορετική περίπτωση μπορούν να καταγγείλουν τη σύμβαση και να κλείσουν τον λογαριασμό. Από την πλευρά του ασφαλώς και ο πελάτης θα έχει το δικαίωμα να αναζητήσει άλλο πιστωτικό ίδρυμα με καλύτερους όρους συναλλαγών.
Ωστόσο σήμερα ελάχιστα πιστωτικά ιδρύματα προσφέρουν στους πελάτες τους τη δυνατότητα να ανοίξουν δωρεάν λογαριασμό. Εξαιρέσεις προβλέπονται ενίοτε για μαθητές ή φοιτητές (όπως στην Deutsche Bank) ή για νέους κάτω των 28 ετών (όπως στo online banking της ING). Αναλυτές εκτιμούν ότι, καθώς παρατείνεται η πολιτική των αρνητικών επιτοκίων, όλο και περισσότερες τράπεζες θα επιβάλλουν κάποια οικονομική επιβάρυνση.
Η επιθεώρηση Handelsblatt επισημαίνει ότι, σύμφωνα με στοιχεία της Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας, η οικονομική επιβάρυνση από τέλη και προμήθειες που έχουν επιβάλλει οι τράπεζες στους πελάτες τους αυξήθηκε ήδη κατά 25% στο χρονικό διάστημα 2015-2019.
Δεν αποκλείονται αναδρομικές πληρωμές
Καταναλωτικές οργανώσεις επισημαίνουν στην ενημερωτική ιστοσελίδα tagesschau.de ότι, σύμφωνα με την τελευταία απόφαση της Καρλσρούης, κάθε μονομερής αύξηση στις χρεώσεις των τραπεζών για την τήρηση λογαριασμών που έγινε μετά την 1η Ιανουαρίου 2018 πρέπει να θεωρείται άκυρη. Εάν ισχύει αυτό οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούσαν να κινηθούν νομικά, ζητώντας από τις τράπεζες να επιστραφούν οι παράνομες χρεώσεις. Άλλοι αναλυτές δεν είναι τόσο αισιόδοξοι.
Όπως κι αν έχουν τα πράγματα «κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει τη σημασία αυτής της δικαστικής απόφασης», δηλώνει στην Handelsblatt ο Τομπίας Γιέγκερ, καθηγητής Νομικής στο πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης.
Πηγή: Deutsche Welle
