Στη μεγάλη λίστα των μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που περιλαμβάνει το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας "Ελλάδα 2.0", αλλά και στα ορόσημα που πρέπει να επιτευχθούν έως το τέλος του χρόνου, επικεντρώνει το τελευταίο τεύχος του "7 Ημέρες Οικονομία" της Eurobank Research.
«Μετά από μια δεκαετία προσαρμογής, ύφεσης και στασιμότητας και μια διετία πρωτοφανούς κρίσης λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 'Ελλάδα 2.0' ανταποκρίνεται στην επείγουσα ανάγκη της Ελλάδας για μια ισχυρή ανάκαμψη και σύγκλιση του εγχώριου κατά κεφαλήν εισοδήματος στον μέσο όρο της ΕΕ-27.
Για την επίτευξη αυτού του σκοπού, θα πρέπει να επιτευχθεί πλήθος φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που αποσκοπούν να βοηθήσουν την ελληνική οικονομία να γίνει πιο βιώσιμη, ανθεκτική και καλύτερα προετοιμασμένη για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης", σημειώνει στην ανάλυση της η Eurobank Research.
Όπως επισημαίνει, το σχέδιο περιλαμβάνει 106 επενδύσεις και 68 μεταρρυθμίσεις που διαρθρώνονται στους εξής 4 πυλώνες:
1ον πράσινη μετάβαση,
2ον ψηφιακή μετάβαση,
3ον απασχόληση, δεξιότητες και κοινωνική συνοχή και
4ον ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμός της οικονομίας.
Η Ελλάδα αναμένει συνολικά πόρους €30,5 δισεκ. για την περίοδο 2021-2026, εκ των οποίων €18,1 δισεκ. σε επιχορηγήσεις και €12,4 δισεκ. σε δάνεια.
Προϋπόθεση για να επιτευχθεί η πλήρης απορρόφηση των προαναφερθέντων κεφαλαίων έως το 2026 είναι ότι η Ελλάδα θα ολοκληρώσει εγκαίρως όλα τα σχετικά ορόσημα και στόχους που έχουν τεθεί. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στις 9 Αυγούστου 2021, εκταμίευσε στην Ελλάδα με τη μορφή προχρηματοδοτήσεων το ποσό των €3,96 δισεκ. (που αντιστοιχεί στο 13% των συνολικών επιχορηγήσεων και δανείων), ως εναρκτήριο λάκτισμα για την εφαρμογή των απαιτούμενων κρίσιμων επενδυτικών και μεταρρυθμιστικών μέτρων.
H πρώτη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης ύψους €3,6 δισεκ., εκ των οποίων €1,72 δισεκ. αφορά επιδοτήσεις και €1,84 δισεκ. δάνεια, εκταμιεύτηκε στις 8 Απριλίου 2022, ύστερα από τη θετική αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 28 Φεβρουαρίου, καθώς η χώρα ολοκλήρωσε με επιτυχία τα δεκαπέντε (15) ορόσημα που συνδέονταν με το πρώτο αίτημα πληρωμής. Τα ορόσημα αυτά συνδέονταν με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης, της ηλεκτρικής κινητικότητας, της διαχείρισης αποβλήτων, της αγοράς εργασίας, της φορολογίας, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, των δημόσιων μεταφορών, καθώς και του συστήματος λογιστικών και λοιπών ελέγχων της Ελλάδας για την εφαρμογή του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Ωστόσο, η Ελλάδα θα πρέπει να εκπληρώσει επιπλέον εξήντα πέντε (65) ορόσημα έως το τέλος του 2022, έτσι ώστε να μπορέσει να διεκδικήσει ακόμα 2 δόσεις συνολικού ύψους €5,3 δισεκ
Αναλυτικότερα, η δεύτερη δόση ύψους €1,72 δισεκ. αφορά μόνο επιδοτήσεις και συνδέεται με εικοσιπέντε (25) ορόσημα, τα οποία θα πρέπει να ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2ου τριμήνου του 2022. Κάποια από τα εν λόγω ορόσημα έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται ή/και τείνουν να ολοκληρωθούν πριν τη λήξη της προθεσμίας, όπως η μεταρρύθμιση για την απλούστευση της αδειοδότησης των ΑΠΕ, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ΜμΕ μέσω συστήματος κουπονιών (voucher), το στρατηγικό σχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση, κατάρτιση, και διά βίου μάθηση, ο καθορισμός των προδιαγραφών για τη διασύνδεση των ηλεκτρονικών ταμειακών μηχανών και των POS με την ΑΑΔΕ, η παροχή φορολογικών και οικονομικών κινήτρων για τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών και εταιρικών μετασχηματισμών των ΜμΕ, ο οικονομικός μετασχηματισμός του γεωργικού τομέα και η δημιουργία νέων βιομηχανικών πάρκων.
Η τρίτη δόση ύψους €3,6 δισεκ., εκ των οποίων €1,72 δισεκ. αφορά επιδο-τήσεις και €1,84 δισεκ. δάνεια, συνδέεται με την επίτευξη επιπλέον σαράντα (40) ορόσημων έως το τέλος του 4ου τρίμηνου του 2022, γεγονός που καθιστά την έγκριση της εκταμίευσής της ακόμα πιο απαιτητική.
Οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει ολοκληρωθούν έως το τέλος του έτους συνοψίζονται στους εξής άξονες: ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας (ήτοι δεύτερος και τρίτος κύκλος του εξοικονομώ) και κατάρτιση πολεοδομικών σχεδίων κατ’ εφαρμογή της πολεοδομικής μεταρρύθμισης, θέσπιση πλαισίου εγκατάστασης και λειτουργίας υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και εφαρ-μογή νέας ρύθμισης της αγοράς ηλεκτροκίνησης για την υποχρέωση παροχής δημόσιας υπηρεσίας από λεωφορεία, νέο δίκτυο οπτικών ινών σε κτίρια και κατοικίες, νέα νομοθεσία διαχείρισης αποβλήτων για την εφαρμογή βιώσιμης υγειονομικής ταφής και ανακύκλωσης (χωριστή συλλογή των βιολογικών αποβλήτων και των μετάλλων, του χαρτιού, του γυαλιού και του πλαστικού έως το τέλος του 2022) και μεταρρύθμιση της πολιτικής για τα ύδατα για την αειφόρο χρήση των πόρων, ψηφιοποίηση αρχείων και συναφών υπηρεσιών, παροχή "πελατοκεντρικών" υπηρεσιών δημόσιας διοίκησης, μέσω της απλού-στευσης και της βελτίωσης των διαδικασιών, των βελτιώσεων στα συστήματα και της συμμόρφωσης με τις ευρωπαϊκές στρατηγικές και πολιτικές, πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στην ψηφιακή μετάβαση και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, βελτίωση της ανθεκτικότητας, της προσβασιμότητας και της βιωσιμότητας της υγειονομικής περίθαλψης, νέο πλαίσιο καταπολέμησης του λαθρεμπορίου, καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δρα-στηριότητες και της διαφθοράς, βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος δικαιοσύνης νομοθεσία για τη μεταρρύθμιση της απασχόλησης στον πολιτιστικό τομέα και δημοσίευση της πρόσκλη-σης υποβολής προτάσεων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του αγροτοδιατροφικού τομέα (ήτοι ανάπτυξη μεγάλης κλίμακας ανοικτής ψηφιακής γεωργικής υποδομής και γνωστικού γεωργικού περιβάλλοντος για την παραγωγική διαδικασία και τη διαχείριση των φυσικών πόρων).
Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα έχει κάνει σημαντική πρόοδο όσον αφορά την υλοποίηση του σχεδίου, καθώς και του ευρύτερου προγράμματος μεταρρυθμίσεών. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τη θετική αξιολόγηση της Ευρωπαικής Επιτροπής στα πλαίσια της 14ης έκθεσης ενισχυμένης εποπτείας, η οποία δημοσιεύτηκε στις αρχές αυτής της εβδομάδας.
Όπως συμπεραίνει και η Κομισιόν, οι ελληνικές αρχές έχουν κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να επιτύχουν τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις που είχαν στους τομείς της δημόσιας οικονομικής διαχείρισης, της φορολογίας ακινήτων, των επιδομάτων ανα-πηρίας, των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και της δικαιοσύνης, ενώ συμφώνησαν και για την επέκταση της εντολής (mandate) του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Επιπλέον, η χώρα ολοκλήρωσε ευρύτερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης των δημοσίων συμβάσεων και τη δημιουργία τμήματος Στατιστικής Δικαιοσύνης στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Ως συνέπεια, η Επιτροπή έδωσε το πράσινο φως για την έξοδο της Ελλάδας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας στις 20 Αυγούστου του 2022. Ωστόσο, υπάρχουν και εκκρεμείς δεσμεύσεις, ιδίως όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα των πολιτικών του χρηματοπιστωτικού τομέα, της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, του κτηματολόγιου, της κωδικοποίησης της εργατικής νομοθεσίας και της επίτευξης των συμφωνηθέντων στόχων για εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών, όπου πρέπει να ολο-κληρωθούν έως τον Οκτώβριο του 2022.
Εν κατακλείδι, η Ελλάδα παρά τη προσήλωση της στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, έχει μπροστά της μια μεγάλη λίστα από ορόσημα/δεσμεύσεις τα οποία πρέπει να ολοκληρώσει επιτυχώς σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα.
Πρόκειται για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες αναμένεται να αυξήσουν την παραγωγικότητα, μέσω της βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και της ψηφιοποίησης του κράτους και της οικονομίας, να ενισχύσουν τον ανταγωνισμό στις αγορές προϊόντος και να αυξήσουν το ποσοστό συμμετοχής του ενεργού πληθυσμού στο εργατικό δυναμικό.
Η πλήρης εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, δηλαδή η χρήση του συνόλου της χρηματοδότησης και η πλήρης εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, είναι πολύ σημαντική, καθώς δύναται να συνεισφέρει σημαντικά στην άνοδο του πραγματικού ΑΕΠ της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια (κατά 6,9% σε σχέση με το σενάριο βάσης βάσει των εκτιμήσεων της ΤτΕ ή 7,3% βάσει των εκτιμήσεων του ΣΟΕ).
