Υπόμνημα για ένα «διπλό πακέτο» με «6+6 διαδοχικά μέτρα», επί τη ευκαιρία της 86ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης κατέθεσε ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, Βασίλης Κορκίδης, με επιστολές του στον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, τον υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα, τον υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων, 'Αδωνι Γεωργιάδη και τον πρόεδρο της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων, Ιωάννη Μασούτη.
Σύμφωνα με το ΕΒΕΠ, εν όψει των εξαγγελιών του πρωθυπουργού από το βήμα της ΔΕΘ, ορθώς και εγκαίρως προτείνονται, συζητούνται και εξετάζονται όλα τα εναλλακτικά σενάρια για το ύψος του «οικονομικού πακέτου», που δεν θα δημιουργεί προϋποθέσεις εκτροχιασμού του προϋπολογισμού. Οι επόμενες ημέρες, μετά και τις συναντήσεις του Πρωθυπουργού με τους φορείς της αγοράς, είναι κρίσιμες, αφού οριστικοποιείται το «ενεργειακό πακέτο» ανακούφισης των νοικοκυριών και στήριξης των επιχειρήσεων, που επιθυμούν να ακούσουν οι Έλληνες πολίτες στη φετινή ΔΕΘ.
Θετικά εκτιμάται από το επιμελητήριο η κρατική ενίσχυση για τον Σεπτέμβριο, που ανέρχεται στα 1,92 δις ευρώ, ώστε να ενισχυθούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις, σε ό,τι αφορά τους υπέρογκους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος. Όμως, όπως σημειώνεται, απαιτείται συνέχεια των επιδοτήσεων στο ενεργειακό κόστος καθ´ όλη τη διάρκεια του χειμώνα, όπως άλλωστε ανακοινώθηκε από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα.
Το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί, κατά την εκτίμηση του επιμελητηρίου, είναι για πόσο θα αντέξει η ελληνική οικονομία να επιδοτεί με ίδια μέσα τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, χωρίς τις ουσιαστικές παρεμβάσεις και δράσεις της ΕΕ για την αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από την τιμή ηλεκτρικής ενέργειας, την κοινή προμήθεια φυσικού αερίου και την επιβολή πλαφόν στη χονδρική τιμή.
Ακόμη αναφέρονται τα εξής: Οι διεργασίες του πρωθυπουργού με το οικονομικό επιτελείο για τη διαμόρφωση του νέου πλαισίου μέτρων, θα πρέπει να καθορίσει τον οικονομικό σχεδιασμό για τα επόμενα 1+4 χρόνια, ώστε να καλύπτουν την περίοδο απορρόφησης των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ 2021-27. Τα νέα μέτρα θα πρέπει να αφορούν στοχευμένα στο υπόλοιπο του 2022 και στο ολόκληρο το 2023, ενώ πρέπει να συμπεριλαμβάνουν και προαναγγελία μόνιμων φορολογικών ελαφρύνσεων για μετά το 2023, καθώς η κυβέρνηση οφείλει να στείλει ένα σαφές μήνυμα αισιοδοξίας για την πορεία της οικονομίας, ειδικά μετά την έξοδο της χώρας από την ενισχυμένη εποπτεία και βεβαίως εν όψει των εκλογών του 2023. Στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου είναι βέβαιο πως έχουν προταθεί και συζητηθεί αρκετές συνετές προτάσεις από Επιμελητήρια και φορείς, αλλά για το ποιες τελικά θα υλοποιηθούν, θα εξαρτηθεί από τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο, καθώς και τις προτεραιότητες που δημιουργεί η ενεργειακή κρίση.
Πολλοί είναι οι παράγοντες που ενδεχομένως θα επηρεάσουν το ύψος των παρεμβάσεων, αλλά τα τρία βασικά οικονομικά μεγέθη, που πρέπει να ληφθούν θετικά υπόψη της κυβέρνησης είναι το ύψος της ανάπτυξης το δεύτερο 3μηνο του 2022, η πορεία των φορολογικών εσόδων τον Αύγουστο και οι εισπράξεις από το τουρισμό. Όλα τα μέτρα πρέπει να εκπονηθούν με βάση το πώς θα διαμορφωθεί το κλίμα στις διεθνείς αγορές, που, σε κάθε περίπτωση, παραμένει ευμετάβλητο από τις ροές φυσικού αερίου και κυρίως την επάρκεια των κρατών-μελών της ΕΕ.
Η κατάσταση στο μέτωπο του πολέμου στην Ουκρανία κάθε άλλο παρά αισιόδοξη είναι, αφού συνεχίζει να κλιμακώνει την ενεργειακή κρίση, με ό,τι φυσικά αυτό συνεπάγεται για τις τιμές στην αγορά και τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Για τον λόγο αυτό η κυβέρνηση πρέπει, σύμφωνα με τις δυνατότητες του προϋπολογισμού και στηριζόμενη στις θετικές εκτιμήσεις για την ελληνική οικονομία και τις επενδύσεις, να παρουσιάσει οριζόντια και στοχευμένα μέτρα, ειδικά για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, καθώς και τις πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Επιπρόσθετα πρέπει να εκτιμηθεί ως βασικό στοιχείο αισιοδοξίας η συνεπής ανταπόκριση των φορολογουμένων στις υποχρεώσεις τους, χωρίς να σημειώνεται συρρίκνωση των καταθέσεων, από τον φόρο εισοδήματος, τον ΕΝΦΙΑ, τις επιστρεπτέες προκαταβολές, καθώς και η θετική πορεία του τουρισμού, που δημιούργησαν πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο άνω των 5 δις ευρώ. Ο βασικός στόχος της κυβέρνησης πρέπει να είναι η μετατροπή των προσωρινών επιδομάτων σε μόνιμη μείωση φόρων και η σταθερή αύξηση του εισοδήματος των νοικοκυριών με τη μείωση της ανεργίας, την αύξηση του κύκλου εργασιών, τις επενδύσεις, τη μείωση των εισφορών και την αύξηση του κατώτατου μισθού.
Η πολιτική ηγεσία γνωρίζει πολύ καλά ότι το επόμενο διάστημα θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο για τους φορολογουμένους, με δεδομένο τις πολλαπλές δόσεις του συνόλου των 35 δις ευρώ υποχρεώσεων, στις οποίες καλούνται να ανταποκριθούν μέχρι τέλος Φεβρουαρίου. 'Αλλωστε, στον ετήσιο λογαριασμό της εφορίας θα πρέπει να προστεθούν και οι καθημερινές υποχρεώσεις των νοικοκυριών, οι οποίες παραμένουν πολλές και ακριβές, κυρίως από την «κούρσα» του πληθωρισμού στην αγορά, που εκτιμάται πως και το 2023 θα κυμανθεί στο υψηλό 8%. Σημαντικό ρόλο στις τελικές αποφάσεις παίζει η τήρηση του δημοσιονομικού στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 2% του ΑΕΠ φέτος και 1% το 2023, αλλά και το κόστος της ενεργειακής κρίσης, που υπολογίζεται να κοστίσει στον κρατικό προϋπολογισμό, επιπλέον 2 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους.
Προτάσεις
Οι προτάσεις του ΕΒΕΠ αναφορικά με τις άμεσες παροχές, που χρειάζεται να ανακοινωθούν στην ΔΕΘ, για να «ξεχειμωνιάσουν» νοικοκυριά και επιχειρήσεις, θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να περιλαμβάνουν τα παρακάτω 6 προσωρινά μέτρα:
1. «Fuel Pass» για το τρίμηνο Οκτωβρίου -Δεκεμβρίου με ένα τρίτο κύκλο και τη χορήγηση νέου επιδόματος βενζίνης σε 3,1 εκατ. ιδιοκτήτες ΙΧ αυτοκινήτων και μοτοσικλετών, που να φθάνει τα 100 ευρώ το τρίμηνο.
2. «Power pass» υπό προϋποθέσεις για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές λογαριασμών ρεύματος που έχουν δημιουργηθεί το 2022 για την αποφυγή διακοπής παροχών, ανεξάρτητα από την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής.
3. Συνέχιση των επιδοτήσεων όσο διαρκούν οι υψηλές τιμές σε ρεύμα και φυσικό αέριο, αφού οι υπολογισμοί για στήριξη των τιμολογίων έχουν γίνει με πολύ χαμηλότερη από τη τρέχουσα τιμή του φυσικού αερίου.
4. Αύξηση επιδόματος θέρμανσης για την περίοδο 2022-2023 με διεύρυνση του αριθμού των δικαιούχων. Το σχέδιο θα πρέπει να προβλέπει βελτιωμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, σε σχέση με τα ισχύοντα.
5. Δεύτερη «επιταγή ακρίβειας» ύψους περίπου 300 εκατ. ευρώ, που θα πρέπει να δοθεί το φθινόπωρο με στόχο τη στήριξη αποκλειστικά των ευάλωτων νοικοκυριών, με δικαιούχους όσους έχουν ετήσιο ατομικό εισόδημα τα 7.200 ευρώ και ακίνητη περιουσία έως 200.000 ευρώ.
6. Αύξηση του αριθμού δόσεων πάγιων ρυθμίσεων ληξιπρόθεσμων οφειλών και διεύρυνση των κριτηρίων ένταξης στον εξωδικαστικό συμβιβασμό μέχρι την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και των επιτοκίων.
Σε συνέχεια των παραπάνω προσωρινών μέτρων, οι παροχές της κυβέρνησης για το επόμενο έτος θα πρέπει να επικεντρωθούν στις δεσμεύσεις τετραετίας που εκκρεμούν και αφορούν στα εξής 6 μόνιμα μέτρα:
1. Κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για όλους όσους έχουν εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων με κόστος περίπου 470 εκατ. ευρώ.
2. «Ξεπάγωμα» των συντάξεων για όλους, μετά από μία 12ετία, δίνοντας μία αύξηση 6,5% στους συνταξιούχους που θα είναι συνάρτηση της αύξησης του ΑΕΠ και της ετήσιας μεταβολής του πληθωρισμού.
3. Νέα αύξηση του κατώτατου μισθού, που αναμένεται να ανέλθει σε τουλάχιστον 751 ευρώ, από 713 ευρώ σήμερα, δηλαδή η ονομαστική αύξηση αναμένεται να είναι 5,5%. Ήδη, όπως έχει γίνει γνωστό, τον Ιανουάριο θα εκκινήσει η διαδικασία για τον προσδιορισμό της οριστικής αύξησης του κατώτατου μισθού
4. Μείωση και κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για περισσότερους από 600.000 φορολογούμενους με επιχειρηματική δραστηριότητα και κυμαίνεται από 400 έως 1.000 ευρώ, με κόστος 450 εκατ. ευρώ.
5. Στεγαστικό πρόγραμμα ύψους 1,5 δισ. ευρώ, με έμφαση στη παροχή δυνατότητας στα νέα ζευγάρια να αποκτήσουν στέγη με άτοκα δάνεια, με επιδότηση φοιτητικής στέγης, αλλά και με παραχώρηση ακινήτων που ανήκουν στο Δημόσιο, με τίμημα από το οποίο θα αφαιρούνται τα ενοίκια που έχουν καταβληθεί «rent to own».
6. Μείωση του εταιρικού φόρου από το 22% στο 20% από το 2023 για τη φορολογική χρήση του 2022, καθώς και σταθεροποίηση της προκαταβολής νομικών προσώπων από το 80% στο 70%.
Ο κ. Κορκίδης, τέλος, σημειώνει ότι ο ίδιος και το Δ.Σ. του ΕΒΕΠ, αναγνωρίζουν την προσπάθεια και τις προθέσεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, αφενός για τη δημιουργία και, αφετέρου για τη διάθεση του πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου, ώστε να χρηματοδοτηθούν νέα μέτρα υπέρ νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
«Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι το ενεργειακό κόστος έρχεται φέτος να ψαλιδίσει τα οικονομικά περιθώρια και παρά τον άγνωστο Χ στην εξίσωση της ενεργειακής επάρκειας στην ΕΕ, η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να σταθμίσει δεδομένα και κινδύνους. Η αγορά έχει ανάγκη να ακούσει από το βήμα της 86ης ΔΕΘ το διπλό πακέτο των προτεραιοτήτων με τα 6+6 διαδοχικά μέτρα, αλλά βεβαίως τις τελικές αποφάσεις παίρνει ο Πρωθυπουργός, οι εξαγγελίες του οποίου στη Θεσσαλονίκη αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον» όπως αναφέρεται.
