Εννιά μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που εκτίναξε την τιμή του φυσικού αερίου, η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει αποφασίσει ακόμη για το πλαφόν, που δεν θα επέτρεπε να υπάρξουν στο μέλλον ακραίες τιμές, όπως αυτές τον περασμένο Αύγουστο.
Η δυστοκία αφορά στο μέτρο του πλαφόν, το οποίο έχει διχάσει τις χώρες σε δύο μπλοκ. Το ένα μπλοκ Ελλάδα, στο οποίο πρωτοστατεί η Ελλάδα με το Βέλγιο, την Ισπανία και την Πολωνία, με το οποίο συντάσσονται 15 συνολικά χώρες υποστηρίζει ότι με την επιβολή του πλαφόν θα αποφευχθούν τα φαινόμενα κερδοσκοπίας που ταλαιπωρούν την αγορά και θα αμβλυνθεί το υψηλό κόστος που καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές και οι κρατικοί προϋπολογισμοί με τις επιδοτήσεις των τιμών.
Το άλλο μπλοκ, στο οποίο κυριαρχούν η Γερμανία και η Ολλανδία, θεωρεί ότι το πλαφόν θα προκαλέσει κίνδυνο ομαλού εφοδιασμού της αγοράς, αν η τιμή του είναι χαμηλότερη από αυτή που είναι διατεθειμένες να πληρώσουν άλλες χώρες που καταναλώνουν υγροποιημένο αέριο, όπως οι ασιατικές.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία είναι αρμόδια για το νομοθετικό έργο της ΕΕ, απέφευγε επί μήνες να παρουσιάσει οποιαδήποτε πρόταση για το πλαφόν. Την περασμένη Τρίτη, αφού είχε μεσολαβήσει η Σύνοδος Κορυφής του Οκτωβρίου και μετά από την προειδοποίηση από τις χώρες του πρώτου μπλοκ ότι δεν θα ψήφιζαν τα άλλα μέτρα του πακέτου που προωθούσε, η Επιτροπή ανακοίνωσε μία πρόταση για ένα πλαφόν, η ενεργοποίηση του οποίου, όμως, ουσιαστικά θα ήταν αδύνατη καθώς για να γίνει αυτό θα έπρεπε η τιμή του φυσικού αερίου στο χρηματιστήριο του Αμστερνταμ ( TTF) να διατηρηθεί στα 275 ευρώ η μεγαβατώρα για διάστημα δύο εβδομάδων – ενώ σήμερα είναι κοντά στα 120 ευρώ – και επιπλέον η τιμή του LNG να ήταν μικρότερη κατά τουλάχιστον 58 ευρώ επί 10 ημέρες στην ίδια περίοδο.
Η πρόταση αυτή προκάλεσε αντίδραση από τις χώρες του πρώτου μπλοκ, με τον υπουργό Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, να τονίζει ότι δεν συνιστά πλαφόν και ότι είναι ρεαλιστικό να καθοριστεί αυτό σε ένα εύρος τιμών από 150 έως 200 ευρώ, ενώ οι υπουργοί Ενέργειας της Ισπανίας και της Πολωνίας τη χαρακτήρισαν αστείο. Είναι χαρακτηριστικό ότι με την πρόταση της Κομισιόν, το πλαφόν δεν θα είχε ενεργοποιηθεί ούτε τον Αύγουστο, καθώς οι τιμές τότε είχαν ξεπεράσει τα 275 ευρώ για μία εβδομάδα, καταδεικνύοντας έτσι την αντίφαση σε σχέση με τον στόχο της.
Οι αντιδράσεις μεταφέρθηκαν, όπως αναμενόταν, στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας την Πέμπτη, στο οποίο έγινε εκτεταμένη συζήτηση και αποφασίσθηκε να μετατεθεί η απόφαση για το επόμενο Συμβούλιο που θα συνεδριάσει στις 13 Δεκεμβρίου. Αν και υπήρχε συμφωνία για τα άλλα δύο θέματα του πακέτου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – τις κοινές προμήθειες αερίου της ΕΕ και την επιτάχυνση της αδειοδότησης των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας – όλο το πακέτο παραπέμφθηκε για έγκριση στην επόμενη σύνοδο.
Ο υπουργός Ενέργειας της Τσεχίας, Γιόζεφ Σικέλα, που προεδρεύει του Συμβουλίου, εμφανίσθηκε συγκρατημένα αισιόδοξος μετά τη συνεδρίαση ότι θα μπορέσει να υπάρξει μία συναίνεση γύρω από μία νέα πρόταση στο επόμενο Συμβούλιο. Δεν έδωσε, ωστόσο, κάποια πρόγευση σε ποια βάση θα στηριζόταν η νέα πρόταση, σημειώνοντας ότι θα χρειασθεί πολύ δουλειά έως τις 13 Δεκεμβρίου για να επιτευχθεί κάποια συμφωνία.
Από την πλευρά της, η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ, Κάντρι Σίμσον, απέφυγε να απαντήσει σε ερώτηση αν η Κομισιόν είναι διατεθειμένη να παρουσιάσει νέα πρόταση. Το βασικό επιχείρημά της ήταν ότι η Κομισιόν έλαβε υπόψη το αίτημα της Συνόδου Κορυφής να εξετάσει μία λύση που θα περιορίζει τις τιμές χωρίς να δημιουργεί κίνδυνο για την ασφάλεια των προμηθειών.
