Σύνταξη – Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Καυστική ανοιχτή επιστολή κατηγορεί τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες για «εκμετάλλευση» εμβολίων που χρηματοδοτούνται από το δημόσιο και λέει ότι η ανθρωπότητα πρέπει να προηγείται του εμπορίου.
Ο νομπελίστας Joseph Stiglitz, η πρώην πρώτη κυρία της Νότιας Αφρικής και της Μοζαμβίκης Graça Machel και ο πρώην γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Ban Ki – moon είναι μεταξύ των σχεδόν 200 προσωπικοτήτων που υπογράφουν επιστολή η οποία καλεί τις κυβερνήσεις να μη επιτρέψουν «ποτέ ξανά» να κυριαρχήσει η «κερδοσκοπία και ο εθνικισμός» επί των αναγκών της ανθρωπότητας, στον απόηχο της πανδημίας του κορωνοϊού.
Σε μια καυστική ανοιχτή επιστολή, που δημοσιεύθηκε στις 11 Μαρτίου, νυν και πρώην πρόεδροι και υπουργοί, βραβευθέντες με Νόμπελ, θρησκευτικοί ηγέτες, επικεφαλής οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και ειδικοί στον τομέα της υγείας αναφέρουν ότι τα εμβόλια και οι θεραπείες για τον Covid-19 είχαν αναπτυχθεί με δημόσια χρηματοδότηση, αλλά οι φαρμακευτικές εταιρείες τα εκμεταλλεύτηκαν προκειμένου να «αποκομίσουν τεράστια κέρδη». Αντί να διανέμουν εμβόλια, τεστ και θεραπείες με βάση τις ανάγκες, οι εταιρείες πούλησαν τα προϊόντα τους στις «πλουσιότερες χώρες με τις πιο βαθιές τσέπες», αναφέρει η επιστολή.
Αυτή η ανισότητα οδήγησε σε 1,3 εκατομμύρια θανάτους που μπορούσαν να αποφευχθούν παγκοσμίως – ένας κάθε 24 δευτερόλεπτα – μόνο τον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας του εμβολίου για τον Covid, σύμφωνα με ανάλυση που βασίζεται σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό Lancet. «Το ότι αυτές οι ζωές δεν σώθηκαν είναι μια ουλή στη συνείδηση του κόσμου», συνεχίζει η επιστολή.
Η Helen Clark, πρώην πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας και συμπρόεδρος της Ανεξάρτητης Επιτροπής για την Ετοιμότητα και την Αντίδραση στην Πανδημία, που ιδρύθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), δήλωσε ότι παρόλο που η επιστήμη που χρηματοδοτείται από το δημόσιο είχε συμβάλει στην επιτυχία των εμβολίων Covid-19, αυτά δεν αντιμετωπίστηκαν ως παγκόσμια κοινά αγαθά. «Μάλλον, ο εθνικισμός και η κερδοσκοπία γύρω από τα εμβόλια οδήγησαν σε μια καταστροφική αποτυχία ηθικής και δημόσιας υγείας που στέρησε τη δίκαιη πρόσβαση σε όλους», πρόσθεσε. Η επιστολή, που συντονίζεται από τη People's Vaccine Alliance, συμπίπτει με την τρίτη επέτειο από τη δήλωση του ΠΟΥ ότι η επιδημία του κορωνοϊού είχε μετατραπεί σε πανδημία.
Πρώην και νυν ηγέτες 40 χωρών, συμπεριλαμβανομένων της πρώην προέδρου του Μαλάουι Joyce Banda, του Προέδρου Jose Manuel Ramos – Horta του Ανατολικού Τιμόρ και του Fernando Henrique Cardozo, πρώην προέδρου της Βραζιλίας, είναι μεταξύ των υπογραφόντων, μαζί με τον αρχιεπίσκοπο του Κέιπ Τάουν, Thabo Cecil Makgoba, και πρώην επικεφαλής των υπηρεσιών του ΟΗΕ.
Ο Ramos – Horta δήλωσε: «Στην πανδημία του Covid-19, εμείς μαζί με άλλες χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος βρεθήκαμε στο πίσω μέρος της ουράς για τα εμβόλια και αποκλειστήκαμε από την πρόσβαση στα οφέλη των νέων τεχνολογιών. Τρία χρόνια μετά, πρέπει να πούμε «ποτέ ξανά» σε αυτή την αδικία που έχει υπονομεύσει την ασφάλεια των ανθρώπων σε κάθε χώρα».
Οι υπογράφοντες προσθέτουν ότι ακόμη και σήμερα, πολλές χώρες χαμηλού εισοδήματος δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε προσιτές θεραπείες ή τεστ. Λένε ότι θυμίζει την απάντηση στην επιδημία του HIV και του AIDS, όπου εκατομμύρια πέθαναν, καθώς οι ακριβές θεραπείες ήταν απρόσιτες για τους ανθρώπους σε μεγάλο μέρος του κόσμου.
Η επιστολή παροτρύνει τους παγκόσμιους ηγέτες να υποστηρίξουν μια συμφωνία πανδημίας που βρίσκεται επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση στον ΠΟΥ και θα αντιμετωπίζει τα φάρμακα που χρηματοδοτούνται από το δημόσιο ως «παγκόσμια κοινά αγαθά που χρησιμοποιούνται για τη μεγιστοποίηση του δημόσιου οφέλους και όχι των ιδιωτικών κερδών».
Ζητεί την άρση των φραγμών πνευματικής ιδιοκτησίας που εμποδίζουν την ανταλλαγή επιστημονικής γνώσης και τεχνολογίας και από τις κυβερνήσεις να στηρίξουν και να επενδύσουν στην έρευνα και την ανάπτυξη. Καλεί επίσης τις κυβερνήσεις να παράσχουν υποστήριξη στο Κέντρο mRNA του ΠΟΥ, που μοιράζεται την τεχνολογία εμβολίων με παραγωγούς σε 15 χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
«Με αυτές τις ενέργειες, οι παγκόσμιοι ηγέτες μπορούν να αρχίσουν να διορθώνουν τα δομικά προβλήματα στην παγκόσμια υγεία που εμπόδισαν την ανταπόκριση στον Covid-19, τον HIV και το AIDS και άλλες ασθένειες», αναφέρει η επιστολή. «Είναι καιρός να ενσωματώσουμε τη δικαιοσύνη, την ισότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην ετοιμότητα και την αντιμετώπιση κάθε πανδημίας. Μόνο τότε μπορούμε να γυρίσουμε πραγματικά σελίδα σε αυτό το κεφάλαιο της ιστορίας και να πούμε: Ποτέ ξανά», καταλήγει.
Πηγή: The Guardian
