Στον απόηχο των κυρώσεων στη Ρωσία, η Κίνα πιέζει για την διεξαγωγή περισσότερων εμπορικών συναλλαγών με τη χρήση γιουάν, σε μια προσπάθεια να μειώσει την εξάρτησή της από το δολάριο.
Για περισσότερο από μια δεκαετία, το Πεκίνο προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή του από το δολάριο, με κίνητρο τους κινδύνους που αναδύονται από την οικονομία των ΗΠΑ – όπως το χρηματοπιστωτικό κραχ του 2008 – και την επιθυμία να ενισχύσει τη δική του σφαίρα επιρροής.
Όμως, τον τελευταίο χρόνο, μια προσπάθεια θωράκισης της οικονομίας της Κίνας από πιθανές κυρώσεις που βασίζονται στο δολάριο, έχει αναδειχθεί ως το πιο σημαντικό κίνητρο για αποσύνδεση από το αμερικανικό νόμισμα, καθώς η Κίνα προσπαθεί να προετοιμαστεί για την πιθανότητα σύγκρουσης με την Ταϊβάν. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία για την πρόκληση οικονομικής ζημιάς στη Μόσχα ήταν να αποκοπεί ουσιαστικά η χώρα από τις συναλλαγές που βασίζονταν σε δολάρια ΗΠΑ, περιορίζοντας την ικανότητά της να συναλλάσσεται με άλλες χώρες.
Αλλά πέρα από την τιμωρία του Κρεμλίνου, υπήρξε ένας ακούσιος νικητής από το καθεστώς κυρώσεων της Δύσης: το κινεζικό γιουάν. Πέρυσι, το μερίδιο των ρωσικών εισαγωγών που πληρώθηκαν σε γιουάν αυξήθηκε από 4% σε 23%. Τον Φεβρουάριο, το γιουάν ξεπέρασε το δολάριο ως το νόμισμα με τις περισσότερες συναλλαγές στο χρηματιστήριο της Μόσχας, για πρώτη φορά στην ιστορία του.
Η τάση της Κίνας να ενισχύσει τη διεθνοποίηση του νομίσματός της προηγείται του πολέμου στην Ουκρανία και παρόλο που το γιουάν εξακολουθεί να είναι πολύ πίσω από το δολάριο – όσον αφορά την παγκόσμια δραστηριότητα – μεταξύ Μαρτίου 2021 και Μαρτίου 2023 το μερίδιό του στην αγορά χρηματοδότησης του εμπορίου (το οικοσύστημα πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων που στηρίζει το 80% του παγκόσμιου εμπορίου) υπερδιπλασιάστηκε, σύμφωνα με στοιχεία του Swift, μιας πλατφόρμας διατραπεζικών συναλλαγών.
Η Κίνα ενθαρρύνει επίσης άλλες χώρες να υιοθετήσουν το γιουάν για διεθνείς συναλλαγές. Η Αργεντινή και η Βραζιλία συμφώνησαν πρόσφατα να πληρώσουν για τις κινεζικές εισαγωγές σε γιουάν, αντί για δολάρια ΗΠΑ.
Επίσης, τον Απρίλιο το Μπαγκλαντές ανακοίνωσε ότι είχε εγκρίνει μια πληρωμή σε γιουάν αξίας 318 εκατομμυρίων δολαρίων για τη διευθέτηση μέρους ενός ρωσικού δανείου που είχε χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης ενός πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής. Είναι ένα σπάνιο παράδειγμα χρήσης του γιουάν σε μια διεθνή συναλλαγή, που δεν αφορά την Κίνα.
Ο Daniel McDowell, Κινέζος συνεργάτης στο The Wilson Center, ένα think tank, δήλωσε: «Μέχρι σήμερα, η διεθνής χρήση του γιουάν ως νομίσματος πληρωμής εμπλέκει κυρίως την Κίνα στο ένα άκρο της συμφωνίας. Για να συνεργαστούν με τη Ρωσία, οι ξένοι εταίροι δεν έχουν πραγματικά εναλλακτικές λύσεις – θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο χρήσης λιγότερο παραδοσιακών νομισμάτων πληρωμής, όπως το γιουάν και το ρούβλι», συνεχίζει.
Άμυνα ενάντια σε κυρώσεις
Η οικονομία της Κίνας είναι πολύ πιο συνυφασμένη με την οικονομία της Δύσης από ό,τι της Ρωσίας, και πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι θα ήταν αδύνατο για τη Δύση να τιμωρήσει την Κίνα οικονομικά χωρίς να προκαλέσει τεράστιο αυτοτραυματισμό. Ωστόσο, η Κίνα θέλει να προστατεύσει τον εαυτό της όσο το δυνατόν περισσότερο, και η διεθνοποίηση του γιουάν είναι ένα μέρος αυτής της άμυνας.
Τον Μάρτιο, μια κινεζική εταιρεία χρησιμοποίησε γιουάν για να αγοράσει 65.000 τόνους υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από την TotalEnergies, μια γαλλική πολυεθνική. Ήταν η πρώτη φορά που το νόμισμα της Κίνας χρησιμοποιήθηκε σε διεθνή συναλλαγή LNG.
Το Πεκίνο δεν θέλει να εξαρτάται από τη χρήση δολαρίων για βασικές εισαγωγές, επομένως αυτό είναι ένα βασικό βήμα για τη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας της Κίνας. Σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε πέρυσι, ο Xu Jin, επικεφαλής οικονομολόγος στην China Energy, μια κρατική εταιρεία, έγραψε ότι η Κίνα «πρέπει να εργαστεί πιο γρήγορα για να οδηγήσει στη διεθνοποίηση του γιουάν», προκειμένου να προστατεύσει τον ενεργειακό της εφοδιασμό στον απόηχο των κυρώσεων στη Ρωσία.
Η Κίνα έχει επίσης αναπτύξει μια εναλλακτική λύση στο Swift, καθώς και ένα ψηφιακό νόμισμα, το e-CNY. Αυτές οι τεχνολογικές καινοτομίες είναι λιγότερο σημαντικές από τους πολιτικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη διεθνή δημοτικότητα του γιουάν, αλλά αποτελούν μέρος της ευρείας εκστρατείας του Πεκίνου να μετατρέψει το νόμισμα του σε μια ελκυστική εναλλακτική λύση, έναντι του δολαρίου.
Η εκστρατεία αποσύνδεσης από το δολάριο συνδέεται επίσης με την εθνική υπερηφάνεια. Μια πρόσφατη έκθεση σχετικά με την αναζήτηση της Κίνας για οικονομική αυτοδυναμία σημειώνει: «Εξ ορισμού, η Κίνα δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι μεγάλη δύναμη, εάν συνεχίσει να βασίζεται στο δολάριο για το εμπόριο, τον εξωτερικό δανεισμό και την τιμολόγηση της ενέργειας και των εμπορευμάτων».
Όμως, για τους ηγέτες της Κίνας, ένας πιο εξέχων διεθνής ρόλος του γιουάν πρέπει να εξισορροπηθεί έναντι του ισχυρού ελέγχου που ασκεί το κόμμα στις εγχώριες χρηματοπιστωτικές αγορές. Η πραγματική διεθνοποίηση του γιουάν θα σήμαινε χαλάρωση του ελέγχου της κυβέρνησης στις ροές κεφαλαίων και απελευθέρωση της αγοράς, ώστε να παίξει μεγαλύτερο ρόλο στην αποτίμηση του νομίσματος. Αυτό δεν είναι ένας κίνδυνος που το κόμμα είναι διατεθειμένο να αναλάβει, είτε πολιτικά είτε φιλοσοφικά. Κεντρικό δόγμα της οικονομικής του φιλοσοφίας είναι ότι το κράτος πρέπει να έχει εξέχοντα ρόλο στην οικονομία.
Ο Alexander Gabuev, ανώτερος συνεργάτης στο Carnegie Endowment for International Peace, σημειώνει: «Δεν είναι το αόρατο χέρι», του κόμματος που θέλει να ελέγξει την αγορά, «είναι το πολύ ορατό χέρι των κρατικών ρυθμιστικών αρχών. Ένας πιο εξέχων ρόλος για το γιουάν στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι κάτι ωραίο να υπάρχει. Όμως, η εγχώρια χρηματοπιστωτική σταθερότητα είναι κάτι που πρέπει να εξασφαλίσει το κόμμα, αν θέλει να διατηρήσει τη χώρα σε λειτουργία και να παραμείνει στην εξουσία», καταλήγει.
Πηγή: The Guardian
