Τη δημιουργία κλειστών προαναχωρησιακών κέντρων, αλλά και ανταποδοτικά μέτρα ενίσχυσης των τοπικών κοινωνιών προβλέπει μεταξύ άλλων το επιχειρησιακό σχέδιο της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών, το οποίο παρουσίασαν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας και ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Αλκιβιάδης Στεφανής.
Όπως διευκρινίστηκε, η πολιτική της κυβερνησης βασίζεται στους εξής πυλώνες:
- Φύλαξη των συνόρων με τη συγκρότηση ενός Ενιαίου Φορέα Επιτήρησης Συνόρων,
- Επιτάχυνση των διαδικασιών χορήγησης ασύλου,
- Λειτουργία κλειστών κέντρων σε νησιά και
- Άμεσες επιστροφές.
Προτεραιότητα στην παρούσα φάση, σε επίπεδο διαχείρισης της κρίσης, αποτελεί -όπως υπογράμμισε ο κ. Στεφανής- η αποσυμφόρηση των νησιών.
Ειδικότερα, το σχέδιο προβλέπει δύο φάσεις υλοποίησης. Βραχυπρόθεσμα επανέρχεται ο έλεγχος και η ασφάλεια στις περιοχές που επηρεάζονται από την κρίση, ενώ μεσοπρόθεσμα θα υλοποιηθούν δράσεις με σκοπό, όπως επισήμανε ο υφυπουργός, «όχι μόνο να επανέλθει η κανονικότητα σε όλες τις πτυχές της ζωής του ελληνικού λαού, αλλά να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις εκείνες, ώστε να θωρακιστεί η χώρα, από παρόμοιες μελλοντικές απειλές, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην αποτροπή».
Σε ό,τι αφορά την πρώτη φάση και τον βραχυπρόθεσμο σχεδιασμό, ο κ. Στεφανής σημείωσε ότι υλοποιείται ήδη, όπως έχει προγραμματιστεί με ταυτόχρονες παρεμβάσεις όπου απαιτείται και προβλέπει την αποσυμφόρηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, με μεταφορά 5.000 μεταναστών σε ξενοδοχεία και 15.000 μεταναστών σε ήδη υπάρχουσες δομές και σε νέες που δημιουργούνται τώρα. Στόχος, όπως ανέφερε, είναι η μεταφορά 20.000 μεταναστών από τα νησιά του Αιγαίου, μέχρι τις αρχές του 2020.
Σε ό,τι αφορά στη δεύτερη φάση και στο μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό, σύμφωνα με όσα είπε ο κ. Στεφανής, προγραμματίσθηκαν οι ακόλουθες 5 +1 δράσεις:
1η: Ασυνόδευτα παιδιά
Καθορίζεται Εθνικός Συντονιστής μέσω της Προεδρίας της Κυβέρνησης, σε συνεργασία με τα υπουργεία Εργασίας και Προστασίας του Πολίτη. Για το θέμα αναμένονται ανακοινώσεις από τον πρωθυπουργό.
2η: ΜΚΟ
Καθορίζονται το πλαίσιο των υποχρεώσεών τους και συγκεκριμένα κριτήρια που απαιτείται να έχουν. Στη χώρα θα παραμείνουν μόνο όσες οργανώσεις πληρούν τις προϋποθέσεις.
3η: Άσυλο και επιστροφές
Η ψήφιση του νέου νόμου, όπως σημείωσε ο κ. Στεφανής, παρέχει το πλαίσιο που απαιτείται ώστε, να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και είτε να εγκριθεί το άσυλο, είτε να επιστρέψουν όσοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, στη χώρα προέλευσης ή εισόδου. Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη η πρόσληψη 500 ατόμων, τα οποία θα ενισχύσουν τις Υπηρεσίες Ασύλου.
Ο σχεδιασμός προβλέπει τα εξής:
Στη Λέσβο, θα κλείσει σταδιακά η υπάρχουσα δομή στη Μόρια, ενώ θα δημιουργηθεί νέα κλειστή δομή, η οποία θα χρησιμοποιηθεί ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 5.000+.
Στη Χίο, θα κλείσει η υπάρχουσα δομή στη ΒΙΑΛ (κοντά στο χ. Χαλκείο), ενώ θα δημιουργηθεί νέα κλειστή δομή, η οποία θα χρησιμοποιηθεί ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 5.000+.
Στη Σάμο, θα κλείσει η υπάρχουσα δομή – ΚΥΤ, στο Βαθύ, ενώ η υπό κατασκευή δομή, θα επεκταθεί και θα χρησιμοποιηθεί ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 5.000+.
Στην Κω, θα μετατραπεί η υπάρχουσα δομή σε Κλειστή, ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 2.000+.
Στη Λέρο θα μετατραπεί η υπάρχουσα δομή σε Κλειστή, ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 1.000+.
5η: Ανταποδοτικά μέτρα ενίσχυσης τοπικών κοινωνιών
Αναφορικά με τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών, η κυβέρνηση, όπως ανακοίνωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, προχωρά στις εξής ενέργειες:
- Στην παράταση – έως 31.12.2020 – των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ για τα νησιά Λέρο, Λέσβο, Κω, Σάμο, Χίο.
- Στη βελτίωση των δομών Υγείας, Παιδείας, Κοινής Ωφέλειας και Τουρισμού στις περιοχές που υποδέχονται μετανάστες και πρόσφυγες. Όπως σημείωσε παράλληλα ο κ. Πέτσας, η κυβέρνηση δεσμεύεται να αξιοποιήσει στο μέγιστο προς όφελος των τοπικών κοινωνιών τις δομές/ΚΥΤ όταν θα έχει ολοκληρωθεί η αντιμετώπιση του ζητήματος.
- Επίσης, η κυβέρνηση δεσμεύεται να λάβει υπόψη την εντοπιότητα κατά τις αναγκαίες προσλήψεις στις δομές/ΚΥΤ.
- Κατ’ εντολή του Πρωθυπουργού, δημιουργείται Ειδικό Ταμείο που προικίζεται με 50 εκατομμύρια ευρώ για το 2020 το οποίο θα χρηματοδοτήσει το «Πρόγραμμα Αλληλεγγύη» που θα υλοποιήσει το υπουργείο Εσωτερικών για την στήριξη των Δήμων που θα επιβαρυνθούν από τη φιλοξενία προσφύγων και μεταναστών.
Η επιπλέον δράση αφορά στην εξασφάλιση – στεγανοποίηση των διόδων των μεταναστών, με την συγκρότηση ενός Ενιαίου Φορέα Επιτήρησης Συνόρων. Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο κ. Στεφανής, τη δράση θα υλοποιήσουν δυνάμεις και μέσα σε ένα ενιαίο σύνολο, υπό ενιαία διοίκηση και στο πλαίσιο ενός κοινού επιχειρησιακού σχεδίου. Το νομικό πλαίσιο είναι σε εξέλιξη, ενώ σε ό,τι αφορά την ενίσχυση σε προσωπικό έχει προγραμματιστεί η πρόσληψη 400 συνοριοφυλάκων για τον Έβρο και 800 για τα νησιά, έχουν ήδη διατεθεί (την 08 Νοεμβρίου 19) 14 εκατ. ευρώ για την επίλυση άμεσων αναγκών και έχουν επιταχυνθεί οι διαδικασίες για την απεμπλοκή του Εθνικού Συστήματος Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης.
Παράλληλα, όπως είπε ο υφυπουργός, με προσωπική παρέμβαση του Πρωθυπουργού, η Ένωση Εφοπλιστών προσφέρει δέκα σύγχρονα ταχέα σκάφη στο ΛΣ, τα οποία πληρούν τις απαιτούμενες προδιαγραφές για την εκπλήρωση της αποστολής τους, ενώ η παράδοση τους θα πραγματοποιηθεί στους επόμενους μήνες, και πολλά άλλα.
«Θα αποτρέψουμε νέα Μόρια»
Απαντώντας σε ερωτήσεις ο κ. Στεφανής είπε πως «θα αποτρέψουμε να έχουμε νέα Μόρια». Ερωτηθείς ειδικότερα για τη μέγιστη χωρητικότητα των κλειστών δομών και καθώς ο ίδιος εισαγωγικά είχε πει για 5.000+ (για Λέσβο-Χίο-Σάμο) και 2.000+ (για Κω), ο κ. Στεφανής ανέφερε επί παραδείγματι ότι θα μπορεί να φτάνει τις 5.000 συν 40%, δηλαδή συν 2.000.
Ο κ. Στεφανής διευκρίνισε ότι περισσότερο έτοιμη είναι η δομή στη Σάμο και μέχρι τον Ιούλιο θα έχουν ολοκληρωθεί και θα έχουν τεθεί σε λειτουργία όλες οι δομές.
Σημείωσε ακόμη πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν 67.000 αιτήσεις ασύλου υπό διαχείριση και άλλες 15.000 που βρίσκονται στο β’ στάδιο, και γι’ αυτό άμεσα η κυβέρνηση προχώρησε στη ψήφιση του νόμου που επιταχύνει τις διαδικασίες και προχωρά στην πρόσληψη 500 ανθρώπων στις σχετικές υπηρεσίες.
Ανέφερε ακόμη πως «σε 4,5 χρόνια είχαμε 1.806 επιστροφές» και πως επιδίωξη της κυβέρνησης είναι «να κάνουμε τα τρία χρόνια τρεις μήνες». «Μπορούμε; Ναι θα το κάνουμε», διαβεβαίωσε.
Ερωτηθείς αν θα λειτουργήσουν κέντρα και στην ενδοχώρα απάντησε πως «υπάρχει σχεδιασμός, ξέρουμε πού θα τους πάμε». Είπε επίσης ότι οι πόροι είναι και εθνικοί και ευρωπαϊκοί και σε ύψος θα φτάσουν όσο χρειαστεί ενώ για τη Frontex και το ΝΑΤΟ είπε ότι «τους θέλουμε εκεί να βλέπουν την κατάσταση».
Για τις κλειστές δομές στα νησιά, ο κ. Στεφανής είπε ότι θα χτιστούν από την αρχή και στο εσωτερικό τους θα γίνεται διαχωρισμός «περιοχών», όπου θα διαβιούν μονογονεϊκές οικογένειες, άρρενες ή και διαχωρισμός κατά εθνικότητα.
Εξήγησε ακόμη ότι ο Ενιαίος φορέας Φύλαξης των Συνόρων θα δώσει τη δυνατότητα να παρατηρούνται οι κινήσεις ακριβώς την ώρα που γίνονται κινήσεις από την απέναντι πλευρά και να φύγουμε από τη λογική του ελέγχου κυρίως με περιπολίες.
Από την πλευρά του, αναφερόμενος στα ανταποδοτικά μέτρα ενίσχυσης των τοπικών κοινωνιών ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είπε ότι αφορούν όλους τους δήμους που σηκώνουν και θα σηκώσουν το βάρος.
Επιπλέον, επανάλαβε πως «δεν μπορεί κανείς να απολαμβάνει τα προνόμια της συνθήκης Σένγκεν χωρίς να έχει υποχρεώσεις» και υπογράμμισε πως «επιμένουμε στη δίκαιη κατανομή των βαρών και σε μια νέα πολιτική ασύλου».
Σημείωσε τέλος ότι «πρόκειται για μεγάλο κοινωνικό ζήτημα» και πως «η πολιτική των ανοικτών συνόρων έχει αποδοκιμαστεί από το λαό και στις πρόσφατες εκλογές».
