Την προσδοκία ότι το 2021 θα μπορέσει να αποτελέσει την αφετηρία μιας νέας πορείας μετά την πανδημία, με την επίτευξη υψηλής ανάπτυξης, εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας σε ομιλία του στο 3ο «Athens Investment Forum», προσθέτοντας ότι η ανάπτυξη αυτή θα χρηματοδοτηθεί μέσω 8 «κινητήριων μοχλών».
Ειδικότερα, οι οκτώ αυτοί «μοχλοί», όπως τους ανέπτυξε ο υπουργός, έχουν ως εξής:
1ον. Έξοδος στις διεθνείς αγορές
Η κυβέρνηση μέσα σε 14 μήνες έχει αντλήσει, επιτυχώς, πόρους από τις αγορές 6 φορές- τις 3 κατά τη διάρκεια της κρίση- συνολικού ύψους 14 δισ. ευρώ. Με αποκορύφωμα την πιο πρόσφατη έκδοση 10ετούς ομολόγου, ύψους 2,5 δισ. ευρώ, τον περασμένο μήνα, με το χαμηλότερο ιστορικά κόστος δανεισμού της χώρας, 1,187%. Μάλιστα, η απόδοση του 10ετούς ελληνικού κρατικού τίτλου στις αγορές κυμαίνεται πλέον σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα, σημειώνοντας χθες νέο ιστορικό χαμηλό, της τάξεως του περίπου 0,88%.
Επιπλέον, η χώρα εκδίδει μεγαλύτερο ύψος εντόκων γραμματίων, διαφορετικών διαρκειών, με επιτόκιο που διαμορφώνεται χαμηλότερα ακόμη και από τα προ κορoνοϊού επίπεδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πρόσφατες εκδόσεις 3μηνων και 6μηνων εντόκων γραμματίων, την 7η Οκτωβρίου και την 30η Σεπτεμβρίου, πραγματοποιήθηκαν με επιτόκιο -0,16% και -0,10% αντίστοιχα, που είναι το χαμηλότερο που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα για τις συγκεκριμένες διάρκειες τίτλων του Δημοσίου. 'Αρα, μία πηγή χρηματοδότησης για την ανάπτυξη είναι οι έξοδοι στις αγορές που πραγματοποιήθηκαν το 2020 και αυτές που θα ακολουθήσουν το 2021.
2ον. Εκταμιεύσεις υποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων (ANFAs και SMPs)
Επί διακυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας, μέσα σε ένα έτος, έχουν εκταμιευτεί 2 υποδόσεις από τη διακράτηση ομολόγων, συνολικού ύψους 1,5 δισ. ευρώ, αποτέλεσμα των θετικών αξιολογήσεων από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, στο πλαίσιο της Ενισχυμένης Εποπτείας.
3ον. Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης
Η ελληνική οικονομία αναμένεται να ωφεληθεί με 32 δισ. ευρώ έως το 2026 από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, εκ των οποίων 19,3 δισ. ευρώ αφορούν σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια με ευνοϊκό επιτόκιο και όρους. Μόνο το 2021, προβλέπεται ότι, από όλα τα εργαλεία του Ταμείου, οι πόροι θα ξεπεράσουν τα 5,5 δισ. ευρώ.
Συγκεκριμένα το 2021 αναμένεται να απορροφηθούν:
*2,635 δισ. ευρώ, από τα 16,2 δισ. ευρώ, επιχορήγησης από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF). Από αυτά, τα 1,132 δισ. ευρώ είναι προκαταβολή που αναμένεται να εισπραχθεί το πρώτο εξάμηνο του έτους και τα 1,504 δισ. ευρώ είναι η αναμενόμενη απορρόφηση του δευτέρου εξαμήνου.
*1,272 δισ. ευρώ, ως προκαταβολή, από τα 12,7 δισ. ευρώ δανείων του RRF.
*1,6 δισ. ευρώ, από τα 2,3 δισ. ευρώ, του REACT-EU καθώς αφορούν μέτρα για κορονοϊό, ορισμένα από τα οποία ήδη εφαρμόζονται.
4ον. Επιστρεπτέα Προκαταβολή
Ένα μέτρο που έχει χρηματοδοτήσει 120.000 επιχειρήσεις, κυρίως μικρές και πολύ μικρές, ενώ 174.027 υπέβαλαν αίτηση για τον 3ο κύκλο της. Μέσα στην επόμενη εβδομάδα εκτιμάται ότι θα ξεκινήσουν οι πληρωμές για τον κύκλο αυτό.
Η συνολική στήριξη του κράτους προς τις επιχειρήσεις, μέσω του εν λόγω χρηματοδοτικού σχήματος, αναμένεται να ξεπεράσει τα 4,1 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου και του 4ου κύκλου, που θα ακολουθήσει τον Νοέμβριο.
5ον. ΤΕΠΙΧ ΙΙ
Έως σήμερα έχουν εκταμιευθεί σε 11.953 επιχειρήσεις, δάνεια συνολικού ύψους 1,6 δισ. ευρώ. Μάλιστα, προκειμένου να καλυφθεί η σημαντική ζήτηση, έχουν προστεθεί επιπλέον πόροι, ύψους 180 εκατ. ευρώ, οι οποίοι με την τραπεζική μόχλευση θα φθάσουν περίπου στα 850 εκατ. ευρώ, για επιχειρήσεις που έχουν ήδη υποβάλει αίτηση δανειοδότησης, αλλά αυτή δεν εγκρίθηκε λόγω μη διαθεσιμότητας πόρων.
6ον. Ταμείο Εγγυοδοσίας
Έως σήμερα έχουν διατεθεί δάνεια σε 5.255 επιχειρήσεις, συνολικού ύψους 2,7 δισ. ευρώ. Οι όποιες λίγες εκκρεμότητες υπάρχουν ακόμη, όσον αφορά στις εκταμιεύσεις πόρων, οφείλονται κατά κύριο λόγο στην επιλογή των επιχειρηματιών να χρηματοδοτηθούν μεταγενέστερα ή και να απενταχθούν, για δικούς τους λόγους, από το πρόγραμμα.
Επιπλέον, τις επόμενες ημέρες ξεκινά ο 2ος κύκλος του Ταμείου Εγγυοδοσίας, στον οποίο αναμένεται οι εκταμιεύσεις να γίνουν γρηγορότερα, δεδομένου ότι πολλά από τα δάνεια έχουν ήδη εγκριθεί από τον πρώτο κύκλο.
Το 75%- 90% των νέων δανείων του 2ου κύκλου απευθύνεται κατ' απόλυτη προτεραιότητα σε μεσαίες, μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Το συνολικό ύψος των δανείων που θα λάβουν οι επιχειρήσεις και από τους δύο κύκλους αναμένεται να ξεπεράσει τα 6 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, το πλήθος των εγκεκριμένων χρηματοδοτήσεων εντός του 2020 ξεπερνά το πλήθος όλων των εγκεκριμένων χρηματοδοτήσεων όλης της προηγούμενης δεκαετίας. Μάλιστα, έως τα τέλη Αυγούστου, τα εκταμιευμένα δάνεια για το 2020 ήταν 5 φορές περισσότερα από τα αντίστοιχα της περιόδου 2015- 2019.
Η συνολική στήριξη από το ΤΕΠΙΧ ΙΙ, το Ταμείο Εγγυοδοσίας και την Επιστρεπτέα Προκαταβολή ξεπερνά έως σήμερα τα 6 δισ. ευρώ, ενώ αναμένεται, από τους επιπλέον πόρους του ΤΕΠΙΧ ΙΙ, τη δεύτερη φάση του Ταμείου Εγγυοδοσίας και τον 3ο και 4ο κύκλο της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, να διατεθούν επιπλέον πόροι ύψους περίπου 5 δισ. ευρώ τους επόμενους μήνες του έτους. Δηλαδή, η συνολική «ένεση» ρευστότητας θα ξεπεράσει τα 11 δισ. ευρώ σε διάστημα περίπου 7 μηνών.
7ον. Ικανοποιητική εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού του 2020
Λαμβάνοντας υπόψη τα πρωτοφανή χαρακτηριστικά των οικονομικών επιπτώσεων της υγειονομικής κρίσης και την επεκτατική δημοσιονομική πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση για την αντιμετώπισή τους, με τη μορφή πρόσθετων δαπανών και μειωμένων εσόδων, η πορεία εκτέλεσης του τρέχοντος κρατικού προϋπολογισμού κρίνεται ικανοποιητική. Παρά τις πρωτοφανείς, δύσκολες συνθήκες που έχει προκαλέσει η πανδημία, οι πολίτες επιδεικνύουν αξιέπαινη συνέπεια στις υποχρεώσεις τους και αξιοποιούν τα κίνητρα και τις διευκολύνσεις που τους παρέχει η πολιτεία, στηρίζοντας το δημόσιο ταμείο σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία.
8ον. Τραπεζικός τομέας, χρηματοδότηση των επιχειρήσεων από τις αγορές και χορήγηση μικροχρηματοδοτήσεων
Το τραπεζικό σύστημα οφείλει και προσδοκάται να παρέχει χρηματοδοτήσεις προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και χωρίς τις εγγυήσεις ή τα προγράμματα του Δημοσίου, διότι, από την αρχή του έτους, οι τράπεζες έχουν λάβει από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα 37 δισ. ευρώ, τα περισσότερα εκ των οποίων με αρνητικά επιτόκια, ενώ οι καταθέσεις έχουν αυξηθεί. Πρόθεση της κυβέρνησης και του υπουργείου Οικονομικών είναι να αναπτύξει και να ενθαρρύνει την ικανότητα των επιχειρήσεων να προσφεύγουν στις εγχώριες και ξένες αγορές, ώστε να διαθέτουν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης και πέραν των τραπεζών.
Επιπλέον, έχει θεσμοθετηθεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο χορήγησης μικροχρηματοδοτήσεων, με το οποίο παρέχεται η δυνατότητα άντλησης κεφαλαίου από νοικοκυριά και επιχειρήσεις έως 25.000 ευρώ. Έτσι, δημιουργήθηκε μία νέα, εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης, με στόχο, αφενός, να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό που υπάρχει στην επιχειρηματική δραστηριότητα και πλήττει, κυρίως, όσους βρίσκονται στο ξεκίνημά της και είναι αποκλεισμένοι από τον τραπεζικό δανεισμό, και, αφετέρου, να ενισχύσει τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Με την έκδοση των προβλεπόμενων σχετικών αποφάσεων από την Τράπεζα της Ελλάδος πριν από μια εβδομάδα, δρομολογήθηκε η αδειοδότηση των ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων, η οποία με τη σειρά της αναμένεται να συμβάλει στην αύξηση της επιχειρηματικότητας, καθώς και στην ενίσχυση της ρευστότητας, της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής.
