Σε εξαιρετικό κλίμα η συνάντηση του πρωθυπουργού με τον πρόεδρο της Διαρκούς Επιτροπής του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, στο Μαξίμου.
Οι πιο παρατηρητικοί πρόσεξαν ότι πίσω και πέρα από την ανταλλαγή φιλοφρονήσεων στη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον πρόεδρο της Διαρκούς Επιτροπής του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου της Κίνας, η ελληνική πλευρά έβαλε στο τραπέζι δύο θέματα που «σκιάζουν» τις διμερείς σχέσεις.
Το πρώτο αφορά στη δυσκολία «πρόσβασης» των ελληνικών προϊόντων στην κινεζική αγορά, κάτι που αποτυπώνεται και στους δείκτες του εμπορικού ισοζυγίου. Το δεύτερο αφορά στην αναλόγως μικρή εισροή κινεζικών επενδύσεων στην Ελλάδα, παρά το ότι η χώρα μας χαρακτηρίζεται (και) από το Πεκίνο ως πύλη εισόδου για την Ευρώπη.
Οι ελληνικές εξαγωγές
Όπως αναφέρει η ειδική έκθεση της ελληνικής πρεσβείας στο Πεκίνο, το 2030 η Κίνα εκτιμάται ότι θα αποτελεί την ισχυρότερη οικονομία παγκοσμίως. Προφανώς και η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να επιδιώκει τη σύσφιγξη των διμερών σχέσεων, ακόμα και σε αυτή την περίεργη συγκυρία, όπου αναδύεται έντονα η «οσμή» ενός εμπορικού πολέμου.
Την τελευταία πενταετία (2019-2023) παρατηρείται ανάπτυξη του διμερούς ελληνοκινεζικού εμπορίου, η συνολική αξία του οποίου υπερέβη τα 7,2 δισ. ευρώ το 2023, καταγράφοντας αύξηση κατά περίπου 67% σε σχέση με το 2018. Ωστόσο, οι ελληνικές εξαγωγές εξακολουθούν να έχουν έντονα συγκεντρωτικό χαρακτήρα, καθώς οι πέντε πρώτες κατηγορίες εξαγόμενων προϊόντων (μάρμαρα, μεταλλεύματα, φάρμακα, λάδια από πετρέλαιο, μηχανές φυγοκέντρησης) συνεχίζουν να καλύπτουν άνω του 80,44% του συνόλου. Τούτο σημαίνει ότι οι ελληνικές εξαγωγές είναι ευάλωτες σε πιέσεις και διακυμάνσεις της ζήτησης των συγκεκριμένων ομάδων προϊόντων.
Υπάρχει πεδίο ενίσχυσης και διεύρυνσης των ελληνικών εξαγωγών; Κατά την Έκθεση, σαφώς και ναι, με την επισήμανση ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση ελληνικών προϊόντων μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου, το οποίο κατέχει πλέον δεσπόζουσα θέση στις καταναλωτικές συνήθειες των Κινέζων και το οποίο γνωρίζει τεράστια άνθηση με ιλιγγιώδεις ρυθμούς ανάπτυξης.
Η μεταρρύθμιση της πολιτικής απόκτησης ενός παιδιού (δικαίωμα απόκτησης και δεύτερου) αυξάνει τις προοπτικές εξαγωγής προϊόντων που αφορούν την παιδική ένδυση, διασκέδαση και διατροφή. Αντίστοιχα, η γήρανση του πληθυσμού (η γενιά της μεγάλης πληθυσμιακής έκρηξης είναι ήδη στην τρίτη ηλικία) δημιουργεί ζήτηση υπηρεσιών περίθαλψης και ευγηρίας.
Επίσης, υπάρχουν ευνοϊκές προοπτικές ζήτησης για ενέργεια, φαρμακευτικά, χημικά, ιατρικό εξοπλισμό, υλικά κατασκευής, μηχανήματα, επώνυμα προϊόντα ένδυσης και διατροφής.
Για την εισαγωγή μη επεξεργασμένων τροφίμων και μια σειρά ζωικών προϊόντων απαιτείται η σύναψη ειδικών υγειονομικών Πρωτοκόλλων μεταξύ του ΥΠΑΑΤ και της αρμόδιας Γενικής Επιθεώρησης Ποιότητας Ελέγχου και Καραντίνας (AQSIQ), διαδικασία ιδιαίτερα μακροχρόνια. Σε σχέση με την αγορά τροφίμων, υπάρχει εν εξελίξει διαδικασία μεταξύ του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και την αρμόδια αρχή AQSIQ για εισαγωγές φρούτων. Τούτο απαιτεί την υπογραφή σχετικών πρωτοκόλλων με την ελληνική πλευρά, ένα για κάθε είδος φρούτων κ.λπ., διαδικασία που έχει μεν μεγάλη διάρκεια, αλλά είναι απαραίτητο να επιδιώκεται για κάθε μη τυποποιημένο – επεξεργασμένο διατροφικό προϊόν.
Οι κινεζικές επενδύσεις
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η συνολική αξία αποθέματος των ξένων άμεσων επενδύσεων κινεζικής προέλευσης στη χώρα μας ανέρχεται σε περίπου 9,8 δισ. ευρώ και επικεντρώνονται στους τομείς των υποδομών, ενέργειας τηλεπικοινωνιών και logistics.
Μέχρι σήμερα, σημαντικές κινεζικές επενδύσεις έχουν ανακοινωθεί ή/και υλοποιηθεί στους τομείς της ενέργειας (Hanergy, China Machinery Engineering Cooperation, State Grid, Shenhua Renewables Co. Ltd., China Gezhouba Group International Engineering Co. Ltd.,), των υποδομών (Cosco – η κεφαλή του κινεζικού δράκου), του λιανικού εμπορίου (Fosun), των logistics (Huawei, ZTE), της αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας (Fosun), καθώς και των τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών (Pacific Century Cyber-Works, China International Television Corporation, Shanghai Gongbao Business Consulting, KaiXinRong Group).
Πλην τούτων, η κινεζική πλευρά έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για υλοποίηση επενδύσεων στους τομείς της εξόρυξης μεταλλευμάτων, της ναυπηγικής και του τουρισμού.
Ταυτόχρονα, ρυθμιστικοί Οργανισμοί δρουν ως καταλύτες για κάποιες επενδύσεις στο εξωτερικό, για παράδειγμα η China Insurance Regulatory Commission (CIRC) ενθαρρύνει τις κινεζικές ασφαλιστικές να επενδύουν τα κέρδη τους στο εξωτερικό. Η προσπάθεια για μεταρρύθμιση των κρατικών εταιρειών ώστε να λειτουργούν με βάση τους κανόνες της αγοράς (έμφαση σε αποδόσεις αντί σε συσσώρευση ανεκμετάλλευτων κεφαλαίων), αναμένεται να επηρεάσει θετικά τις αποφάσεις αυτών για επενδύσεις στο εξωτερικό.
Η χώρα μας καλείται να εκμεταλλευτεί τις ως άνω διαγραφόμενες τάσεις για την αύξηση των κινεζικών επενδύσεων στο εξωτερικό και να διεκδικήσει μερίδιο αυτών τόσο σε ιδιωτικά επενδυτικά προγράμματα όσο και σε προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων.
