Ισχυρό μήνυμα σε κυβερνήσεις της ευρωζώνης και τράπεζες για την ανάγκη σύμπραξης όλων των πλευρών στη "μάχη" κατά της κρίσης του κορονοϊού, στέλνει η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ.
Αναφερόμενη στην ευρεία "ομπρέλα" μέτρων στήριξης της Οικονομίας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η επικεφαλής της ΕΚΤ τονίζει ότι είναι ζωτικής σημασίας η δημοσιονομική αντιμετώπιση αυτής της κρίσης να πραγματοποιηθεί με επαρκή δύναμη σε όλα τα μέρη της ζώνης του ευρώ.
«Οι κυβερνήσεις πρέπει να αλληλοϋποστηρίζονται, έτσι ώστε να μπορούν να αναπτύξουν από κοινού τη βέλτιστη πολιτική απάντηση ενάντια σε ένα κοινό σοκ για το οποίο κανείς δεν είναι υπεύθυνος», τονίζει η Κριστίν Λαγκάρντ. Όπως υπογραμμίζει, η πλήρης εναρμόνιση των δημοσιονομικών και νομισματικών πολιτικών – και ισότιμοι όροι ενάντια στον ιό – είναι ο καλύτερος τρόπος για να προστατευθεί η παραγωγική ικανότητα και η απασχόληση στην ευρωζώνη, επιτρέποντας την επιστροφή στη βιώσιμη ανάπτυξη και στα ποσοστά πληθωρισμού μόλις περάσει το ξέσπασμα του κορονοϊού.
«Εάν δεν θεραπευτούν όλες οι χώρες, οι άλλες θα υποφέρουν. Η αλληλεγγύη είναι στην πραγματικότητα συμφέρον», τονίζει η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στο μήνυμά της στην ιστοσελίδα της ΕΚΤ, στέλνοντας σαφές μήνυμα στους "σκληρούς" της ευρωζώνης.
Το μήνυμα στις τράπεζες
Απευθυνόμενη στις τράπεζες, οι οποίες καλούνται να διοχετεύσουν άμεσα ρευστότητα προς τις επιχειρήσεις που πλήττονται από την κρίση, η Κριστίν Λαγκάρντ τονίζει χαρακτηριστικά:
«Οι ενέργειες της ΕΚΤ δείχνουν ότι δεν θα ανεχτούμε μια προκυκλική σύσφιξη των προϋποθέσεων χρηματοδότησης εν μέσω ενός από τους μεγαλύτερους μακροοικονομικούς κατακλυσμούς της σύγχρονης εποχής».
Τονίζοντας ότι "η απάντησή μας στην κρίση θα γίνει πιο ισχυρή αν όλες οι πολιτικές ενισχύσουν η μία την άλλη", η επικεφαλής της ΕΚΤ εξηγεί ότι η παρούσα κρίση είναι εντελώς διαφορετική από μία χρηματοπιστωτική κρίση ή μία συμβατική ύφεση.
«Η απότομη πτώση της οικονομικής δραστηριότητας είναι συνέπεια της αναγκαίας απόφασης να ζητηθεί από τους ανθρώπους να μείνουν στο σπίτι. Αυτό δημιουργεί επιτακτική ανάγκη να αποφευχθεί η αναδίπλωση βιώσιμων επιχειρήσεων και οι εργαζόμενοι να χάσουν τη δουλειά τους λόγω μιας προσωρινής κρίσης για την οποία δεν φέρουν καμία ευθύνη».
Όπως αναφέρει η Κριστίν Λαγκάρντ, οι εργαζόμενοι σήμερα διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο που είχαν να αντιμετωπίσουν ποτέ από τη δεκαετία του 1930. Για παράδειγμα, στην κρίση του 2009, τα νέα αιτήματα για επιδόματα ανεργίας στις ΗΠΑ έφτασαν τα 665.000 σε μία εβδομάδα. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, οι αιτήσεις ανεργίας αυξήθηκαν πρώτα στα 3,3 εκατομμύρια και έπειτα στα 6,6 εκατομμύρια.
Στην Ευρώπη η ανεργία είναι συνήθως πιο αργή και λιγότερο ευμετάβλητη, αλλά παρατηρούνται ήδη ανησυχητικά σημάδια, καθώς ο δείκτης αγοράς διαχειριστών για την απασχόληση σημείωσε πτώση ρεκόρ τον Μάρτιο.
«Για να αποφύγουμε μόνιμες ζημιές, πρέπει να "θέσουμε την οικονομία σε αναμονή", διατηρώντας την όσο το δυνατόν πιο κοντά στην κατάσταση πριν από το ξέσπασμα της κρίσης», λέει η Κριστίν Λαγκάρντ. Και για την επίτευξη του σκοπού αυτού, όπως λέει, μπορούν να κινητοποιηθούν δύο εργαλεία: Το ένα, να εισαχθούν κυβερνητικά προγράμματα που υποστηρίζουν την απασχόληση βραχυπρόθεσμα. Το άλλο, να κινητοποιηθεί το τραπεζικό σύστημα για να παρέχει στις επιχειρήσεις κεφάλαιο κίνησης ώστε να συνεχίσουν να πληρώνουν προσωπικό και λογαριασμούς.
«Δεδομένου ότι η ζώνη του ευρώ είναι μια οικονομία που βασίζεται στις τράπεζες, η διευκόλυνση της ροής των πιστώσεων βοηθά να μεταφερθεί γρήγορα η ρευστότητα σε όλα τα σημεία όπου η Οικονομία έχει υποστεί ρωγμές», λέει η επικεφαλής της ΕΚΤ.
Πως μπορεί να λειτουργήσουν τα μέτρα
Όπως τονίζει, οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες λαμβάνουν συμπληρωματικές δράσεις προκειμένου να θέσουν τις τράπεζες σε κατάσταση που να μπορούν να δώσουν την απαραίτητη ρευστότητα στην οικονομία. Οι κυβερνήσεις παρέχουν εγγυήσεις δανείων που μειώνουν τον πιστωτικό κίνδυνο των τραπεζών: περίπου το 16% του ΑΕΠ έχει ήδη δεσμευτεί σε τέτοια συστήματα στη ζώνη του ευρώ.
Και η ΕΚΤ παρέχει αρκετή ρευστότητα για να αφαιρέσει τον κίνδυνο ρευστότητας των τραπεζών, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι συνθήκες χρηματοδότησης θα παραμείνουν υποστηρικτικές για την ευρύτερη οικονομία.
«Έχουμε εισαγάγει δύο τύπους μέτρων για την επίτευξη αυτών των στόχων. Πρώτον, στοχευμένα μέτρα σε μαζική κλίμακα για να διασφαλιστεί ότι η ρευστότητα περνά σε εκείνους που τη χρειάζονται περισσότερο. Η νέα μας στοχευμένη δανειοδοτική διευκόλυνση παρέχει έως και 3 τρις. ευρώ ρευστότητα σε τράπεζες με αρνητικό επιτόκιο, το οποίο μπορεί να είναι τόσο χαμηλό όσο -0,75%, το χαμηλότερο επιτόκιο που έχουμε προσφέρει ποτέ.
Γνωρίζουμε από την προηγούμενη εμπειρία ότι τέτοια μέτρα μπορούν να είναι ισχυρά. Εκτιμούμε ότι οι δύο προηγούμενοι γύροι τέτοιων στοχοθετημένων πράξεων ενθάρρυναν τις τράπεζες να δανείσουν περίπου 125 δις. ευρώ περισσότερο από ό,τι θα είχαν πράξει αν δεν υπήρχαν αυτές οι διευκολύνσεις.
Για να διασφαλίσουμε ότι οι τράπεζες κάνουν χρήση αυτής της διευκόλυνσης, εισαγάγαμε επίσης ένα στοχευμένο πακέτο χαλάρωσης, με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρότερες επιχειρήσεις, τους αυτοαπασχολούμενους και τους ιδιώτες.
Τα δάνεια προς τις εταιρείες και τους αυτοαπασχολούμενους που επωφελούνται από συστήματα εγγύησης που σχετίζονται με το coronavirus, μπορούν να γίνουν αποδεκτά από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος ως εγγύηση στις δανειοδοτικές μας πράξεις, συμπεριλαμβανομένων των μικρότερων δανείων.
Αυτά τα μέτρα θα ενθαρρύνουν τις τράπεζες να επεκτείνουν δάνεια σε μικροεπιχειρήσεις και μεμονωμένους εμπόρους – οι οποίοι συνήθως έχουν λιγότερη πρόσβαση σε πίστωση – και να τους αναχρηματοδοτήσουν, δανειζόμενες από την ΕΚΤ για έως και τρία χρόνια με αρνητικά επιτόκια. Στη ζώνη του ευρώ, περίπου 22 εκατομμύρια άτομα είναι αυτοαπασχολούμενοι, αντιπροσωπεύοντας το 14% της συνολικής απασχόλησης», επισημαίνει η Κριστίν Λαγκάρντ.
Ξεδιπλώνοντας το "οπλοστάσιο" μέτρων της ΕΚΤ για τη στήριξη της Οικονομίας, η επικεφαλής της ΕΚΤ αναφέρεται στις αγορές ομολόγων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε μεγάλους όγκους, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλοι οι τομείς της Οικονομίας θα επωφεληθούν από φθηνή χρηματοδότηση.
«Το πρόγραμμα αγορών έκτακτης ανάγκης πανδημίας, μαζί με τα άλλα προγράμματα αγοράς περιουσιακών στοιχείων, μας επιτρέπουν να αγοράσουμε περισσότερα από 1 τρις. ευρώ ομολόγων μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Και με το πρόγραμμα αυτό, μπορούμε να με εστιάσουμε με ευελιξία σε αγορές μεταξύ περιουσιακών στοιχείων και δικαιοδοσιών», λέει η Κριστίν Λαγκάρντ, υπονοώντας και το waiver που έχει δοθεί για τους ελληνικούς τίτλους.
Όπως προσθέτει, η ΕΚΤ επέκτεινε τις αγορές περιουσιακών στοιχείων και σε εμπορικούς τίτλους χαρτί, το οποίο αποτελεί σημαντική πηγή ρευστότητας για τις επιχειρήσεις. Αυτό τους παρέχει πρόσθετη υποστήριξη για τη διαχείριση των καθημερινών ταμειακών ροών τους και την αποφυγή περιττών απολύσεων.
«Οι ενέργειες της ΕΚΤ δείχνουν ότι δεν θα ανεχτούμε μια προκυκλική σύσφιξη των προϋποθέσεων χρηματοδότησης εν μέσω ενός από τους μεγαλύτερους μακροοικονομικούς κατακλυσμούς της σύγχρονης εποχής. Η ΕΚΤ θα συνεχίσει να διαδραματίζει τον ρόλο της για την διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών και την εξυπηρέτηση των ευρωπαϊκών λαών», καταλήγει το μήνυμα της Κριστίν Λαγκάρντ.
