«Τα άτομα που καταγράφονται ως άνεργοι από την ΕΛΣΤΑΤ δεν συμπίπτουν από εννοιολογική άποψη με εκείνα που εγγράφονται στο διοικητικό μητρώο του ΟΑΕΔ και, ως εκ τούτου, λόγω της διαφοράς των ορισμών, δεν είναι δυνατή η σύμπτωση των δύο πληθυσμών».
Τα παραπάνω επισημαίνει η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) σε ανακοίνωση της μετά τα σχόλια του Γιάννη Βαρουφάκη για «αλχημεία μνημονιακών αριθμών που χτύπησε την ανεργία».
Αναλυτικά, όπως αναφέρει η ΕΛΣΤΑΤ σε σχετική ανακοίνωση «ο αριθμός των ανέργων (και συνακόλουθα το ποσοστό της ανεργίας) αποτελεί αντικείμενο εκτίμησης από τις Στατιστικές Αρχές (στη Χώρα μας από την ΕΛΣΤΑΤ) μέσω της δειγματοληπτικής Έρευνας Εργατικού Δυναμικού (ΕΕΔ) και τα αποτελέσματά της διαφέρουν από τα διοικητικά μητρώα της "εγγεγραμμένης ανεργίας" (στην Ελλάδα το μητρώο του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού – ΟΑΕΔ).
Όπως έχει ενημερώσει τους χρήστες της η ΕΛΣΤΑΤ και περιγράφει σε όλα τα Δελτία Τύπου2, η ΕΕΔ διεξάγεται στα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με βάση τους κανονισμούς 577/1998, 1897/2000, 1991/2002, 2257/2003 και 1372/2007 οι οποίοι ορίζουν τις έννοιες του απασχολούμενου, του ανέργου και του μη ενεργού, καθώς και τα κοινά πρότυπα και τις μεθόδους σε όλα τα Κράτη. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η συγκρισιμότητα των εκτιμήσεων της ανεργίας μεταξύ τους διαχρονικά, αλλά και μεταξύ κρατών, καθώς οι εν λόγω ορισμοί είναι οι μοναδικοί επίσημοι ορισμοί που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως.
Επομένως, στην παγκόσμια στατιστική κοινότητα υφίσταται ευρεία επιστημονική συναίνεση σχετικά με την ακαταλληλότητα της χρήσης διοικητικών μητρώων ως πηγή για την εκτίμηση του μεγέθους της ανεργίας: Τα διοικητικά μητρώα χρησιμοποιούν διαφορετικούς ορισμούς, ενώ τα κριτήρια ένταξης ή μη (και κατά άμεση συνέπεια, ο αριθμός των εγγεγραμμένων σε αυτά τα μητρώα) είναι διαχρονικά μεταβαλλόμενα καθώς οι αποφάσεις που την επηρεάζουν, λαμβάνονται κατά το δοκούν σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Πολιτείας, εμπίπτοντας εκ των πραγμάτων στο πλαίσιο άσκησης οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής απασχόλησης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τους διεθνείς ορισμούς που χρησιμοποιεί η ΕΛΣΤΑΤ, "άνεργοι" χαρακτηρίζονται τα άτομα τα οποία (α) δεν εργάζονται, (β) είναι άμεσα διαθέσιμα να αναλάβουν εργασία και (γ) αναζητούσαν ενεργά εργασία τις τελευταίες τέσσερεις εβδομάδες. Τα παραπάνω διαπιστώνονται με μία σειρά ειδικών ερωτημάτων στο ερωτηματολόγιο της Έρευνας.
Αντίθετα, στο διοικητικό μητρώο του ΟΑΕΔ η "ενεργή αναζήτηση" και η "διαθεσιμότητα" για εργασία δηλώνεται κατά την εγγραφή και δεν επικαιροποιείται.
Επιπρόσθετα, τα άτομα τα οποία εργάζονται χωρίς ασφάλιση (μαύρη εργασία) ή εργάστηκαν σε πρόχειρες ή ευκαιριακές εργασίες, καταγράφονται ως "απασχολούμενοι" στην ΕΕΔ αλλά ταυτόχρονα μπορούν να παραμένουν εγγεγραμμένοι στο διοικητικό μητρώο του ΟΑΕΔ. Το ίδιο ισχύει και για τα άτομα που δεν εργάζονται και ταυτόχρονα δεν αναζητούν εργασία ή δεν είναι άμεσα διαθέσιμα να αναλάβουν εργασία, τα οποία καταγράφονται ως "μη ενεργοί" (και εκτός εργατικού δυναμικού) στην ΕΕΔ αλλά είναι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ προκειμένου είναι δικαιούχοι των προνομίων του ΟΑΕΔ.
Κατά συνέπεια, τα άτομα που καταγράφονται ως άνεργοι από την ΕΛΣΤΑΤ δεν συμπίπτουν από εννοιολογική άποψη με εκείνα που εγγράφονται στο διοικητικό μητρώο του ΟΑΕΔ και, ως εκ τούτου, λόγω της διαφοράς των ορισμών, δεν είναι δυνατή η σύμπτωση των δύο πληθυσμών».
