Ως ένα πολύ πιθανό σενάριο έκρινε η ΡΑΕ την πλήρη διακοπή του φυσικού αερίου από τη Ρωσία τον ερχόμενο χειμώνα. Για αυτό το λόγο, απέστειλε για διαβούλευση στην Κομισιόν και τις γειτονικές χώρες – μέλη ένα «σχέδιο αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας» που περιγράφει τις παρεμβάσεις που θα χρειαστούν για την αντιμετώπιση της ανεπάρκειας ορυκτών καυσίμων που θα προκύψει στην περίπτωση αυτή. Το τελευταίο από τα μέτρα που προτείνονται είναι οι προγραμματισμένες, κυλιόμενες διακοπές στην ηλεκτροδότηση.
Οι περιορισμένες ροές φυσικού αερίου αναμένεται να έχουν άμεσες επιπτώσεις στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας μας, που στηρίζεται σε ποσοστό πάνω από 40% στο εισαγόμενο καύσιμο. Ο ΑΔΜΗΕ θα πρέπει να προχωρήσει στην εφαρμογή έκτακτων μέτρων προκειμένου να αντιμετωπίσει προβλήματα μερικής ή και ολικής κατάρρευσης του συστήματος, δηλαδή ένα γενικευμένο blackout.
Σύμφωνα με το σχέδιο της ΡΑΕ, τα μέτρα που θα εφαρμοστούν αν η παραγωγή και οι εισαγωγές δεν επαρκούν για την κάλυψη της ζήτησης είναι:
- Παύση λειτουργίας υδροαντλητικών μονάδων σε λειτουργία άντλησης.
- Διασφάλιση ετοιμότητας όλων των διαθέσιμων ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων και ανάλογα με τα διαθέσιμα αποθέματα (λιγνίτης, φυσικό αέριο, υδάτινα αποθέματα) κάθε ημέρας, διαχείριση της λειτουργίας τους με βέλτιστο τρόπο για την ασφάλεια του Συστήματος.
- Αύξηση των αποθεμάτων λιγνίτη.
- Ενεργοποίηση μηχανισμού μείωσης κατανάλωσης κυρίως στις ώρες αιχμής.
- Μηδενισμός εξαγωγών και έκτακτες εισαγωγές ενέργειας από όμορους Διαχειριστές που δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα επάρκειας ισχύος.
- Ενεργοποίηση μονάδων έκτακτης ανάγκης που βρίσκονται σε κατάσταση ψυχρής εφεδρείας.
- Εάν τα παραπάνω μέτρα δεν επαρκούν, κυλιόμενες περικοπές φορτίου.
Στις περιπτώσεις περιορισμένων εισαγωγών φυσικού αερίου και επομένως προβλημάτων στην τροφοδοσία των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων με καύσιμο φυσικό αέριο, προβλέπονται επιπλέον τα παρακάτω μέτρα:
- Αναβολή προγραμματισμένων συντηρήσεων μονάδων παραγωγής.
- Αυξημένη λειτουργία λιγνιτικών μονάδων.
- Αυξημένη λειτουργία υδροηλεκτρικών μονάδων.
- Αίτηση για παροχή έκτακτης βοήθειας σε γειτονικούς Διαχειριστές που δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα επάρκειας ισχύος.
- Ενημέρωση καταναλωτών για μειωμένη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας κυρίως τις ώρες αιχμής (Ορθολογική διαχείριση και συντήρηση συστημάτων ψύξης – θέρμανσης, εξοικονόμηση ενέργειας στον τομέα του φωτισμού, ύδρευσης – αποχέτευσης)
- Ενεργοποίηση μονάδων με δυνατότητα εναλλαγής καυσίμου .
- Δημιουργία μηχανισμού που θα διασφαλίζει ότι οι μονάδες φυσικού αερίου θα λειτουργούν στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο (θα εισάγονται δηλαδή τελευταίες στην αγορά).
Συνολικά, το σχέδιο της ΡΑΕ περιλαμβάνει τις δράσεις για την αντιμετώπιση κρίσεων στην ηλεκτροπαραγωγή που σχετίζονται (εκτός από τη διακοπή του φυσικού αερίου) με βλάβες, φυσικούς κινδύνους, πανδημίες, κυβερνοεπιθέσεις κ.α.
Τι προβλέπεται σε περίπτωση που φτάσουμε σε κυλιόμενες διακοπές ρεύματος
Η εφαρμογή των κυλιόμενων διακοπών ρεύματος προχωράει αυτόματα, ημιαυτόματα ή χειροκίνητα.
- Στην πρώτη περίπτωση ο ΑΔΜΗΕ δίνει απευθείας εντολές σε διακόπτες μέσης τάσης, η επιλογή των οποίων γίνεται σε συνεργασία με τον ΔΕΔΔΗΕ. Για περιοχές εντός Αττικής τα φορτία που θα αποκοπούν είναι ομαδοποιημένα ανά περιοχές.
- Στην ημιαυτόματη εφαρμογή οι εντολές δίνονται από περιφερειακό κέντρο ελέγχου για την προστασία συγκεκριμένων περιοχών με ιδιαίτερες συνθήκες που μπορεί να προκαλέσουν αστάθεια τάσης και να οδηγήσουν το σύστημα σε κατάρρευση. Μετά την ενεργοποίησή τους η περικοπή φορτίου μπορεί να γίνει είτε αυτόματα είτε χειροκίνητα.
- Η χειροκίνητη αποκοπή φορτίων θα γίνεται είτε με εντολές του ΑΔΜΗΕ στον ΔΕΔΔΗΕ είτε απευθείας στους καταναλωτές που συνδέονται με το σύστημα ή το δίκτυο. Για τη μικρότερη όχληση των καταναλωτών οι περικοπές φορτίου ξεκινούν από τα φορτία των λιγνιτωρυχείων και τα αρδευτικά φορτία. Ο ΔΕΔΔΗΕ συντάσσει πίνακες με ιεράρχηση των φορτίων που θα περικοπούν (αρδευτικά, στη συνέχεια ημιαστικά και στο τέλος αστικά φορτία). Επίσης, φροντίζει για τη μη διάκριση μεταξύ των καταναλωτών, καθορίζει κατάλογο καταναλωτών με προτεραιότητα τροφοδότησης και καταναλωτών που δεν υπόκεινται σε περικοπή φορτίου, όπως προβλέπεται στο εγχειρίδιο λειτουργίας δικτύου του κώδικα διαχείρισης ΕΔΔΗΕ (π.χ. φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, νοσοκομεία, σώματα ασφαλείας, ένοπλες δυνάμεις, τράπεζες, ενεργειακές και τηλεπικοινωνιακές υποδομές, υποδομές μεταφορών κ.λπ.).
Σε περίπτωση που η περικοπή φορτίου (αυτόματη ή χειροκίνητη) προβλέπεται να έχει σημαντική χρονική διάρκεια, εφαρμόζεται διαδικασία κυκλικής περικοπής φορτίου. Εάν υπάρχει δυνατότητα ο ΔΕΔΔΗΕ δημοσιοποιεί πρόγραμμα διακοπών ηλεκτροδότησης ανά περιοχή. Η κυκλική περικοπή φορτίου γίνεται χειροκίνητα με τους εξής τρόπους:
Ο ΔΕΔΔΗΕ, είτε με δική του πρωτοβουλία, είτε κατόπιν εντολής του ΑΔΜΗΕ, φροντίζει να επανατροφοδοτήσει τους καταναλωτές που έχουν αποκοπεί και να προχωρήσει σε διακοπή τροφοδότησης άλλων, διατηρώντας το συνολικό ποσοστό περικοπής φορτίου σταθερό. Ο ΑΔΜΗΕ μεριμνά ώστε να εναλλάσσονται κυκλικά οι περικοπές σε πελάτες συνδεδεμένους απευθείας στο σύστημα και στα σημεία σύνδεσης του συστήματος με το δίκτυο.
Το σενάριο της πλήρους διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου μαζί με αυτό των κυβερνοεπιθέσεων και των ακραίων καιρικών φαινομένων είναι αυτά που αξιολογούνται από τη ΡΑΕ ως ακραία, αλλά επικίνδυνα για το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας, μεταξύ 16 συνολικά σεναρίων κρίσης. Η χώρα μας έχει υποχρέωση να εκπονήσει ανάλογο σχέδιο, σε εφαρμογή του Κανονισμού 2019/941 του Ευρωκοινοβουλίου και του Συμβουλίου, προκειμένου να είναι σε θέση να διαχειριστεί βάσει κοινών κανόνων κρίσιμα περιστατικά.
