Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του Ομίλου Adecco, Global Workforce of the Future 2022, από τους 34.200 εργαζόμενους σε 25 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, το 46% δήλωσε ότι το ύψος του μισθού και οι παροχές αποτελούν τον σημαντικότερο παράγοντα επιλογής εργασίας. Ο Όμιλος Adecco επιχειρεί να καταγράψει την πορεία των μισθών σε παγκόσμιο επίπεδο, να εξετάσει το ύψος των μισθών στην αγορά εργασίας καθώς και να αξιολογήσει το αποτύπωμα του πληθωρισμού στις απολαβές των εργαζομένων.
Κατώτατος μισθός
Περίπου το 90% των χωρών παγκοσμίως ορίζουν υποχρεωτικά τους κατώτατους μισθούς – το ελάχιστο ποσό αμοιβής που καλείται να πληρώσει ένας εργοδότης στους εργαζόμενούς του. Παρ’ όλα αυτά, περίπου 327 εκατομμύρια εργαζόμενοι παγκοσμίως (το 19% του συνόλου του εργατικού δυναμικού) αμείβονται με μισθούς χαμηλότερους από το ισχύον κατώτατο ωρομίσθιο σε τοπικό επίπεδο, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα 22 από τα 27 κράτη μέλη εφαρμόζουν τον κατώτατο μισθό, με τις μόνες χώρες που δεν εφαρμόζεται να είναι η Δανία, η Ιταλία, η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία. Τον χαμηλότερο κατώτατο μισθό στην Ε.Ε. έχει η Βουλγαρία με 399€, ενώ τον υψηλότερο το Λουξεμβούργο με 2.387€.
Ανάλογα με το ύψος του κατώτατου μισθού, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατατάσσονται σε 3 γκρουπ, όπου στο πρώτο περιλαμβάνονται το Λουξεμβούργο, η Γερμανία, το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Γαλλία και η Ιρλανδία, στις οποίες ο κατώτατος μισθός ξεπερνάει τα 1.500€/μήνα ενώ στο δεύτερο, η Ισπανία και η Σλοβενία όπου ο κατώτατος μισθός κυμαίνεται μεταξύ 1.000€ – 1.500€/μήνα.
Η Ελλάδα εντάσσεται στο τρίτο και πολυπληθέστερο γκρουπ χωρών στο οποίο ο κατώτατος μισθός δεν ξεπερνά τα 1.000€/μήνα. Οι χώρες που περιλαμβάνονται σε αυτό το γκρουπ είναι η Κύπρος, η Πορτογαλία, η Μάλτα, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Εσθονία, η Τσεχία, η Σλοβακία, η Κροατία, η Λετονία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία και η Βουλγαρία.
Μικτές-καθαρές απολαβές
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που αφορά στο ύψος των μισθών, είναι η λεγόμενη «φορολογική σφήνα», το γεγονός δηλαδή ότι το συνολικό κόστος του εργαζόμενου για μια επιχείρηση είναι μεγαλύτερο από το καθαρό ποσό που εισπράττει ο της. Τα επιπλέον έξοδα για την επιχείρηση προκύπτουν από την παρακράτηση φόρου, τα υποχρεωτικά ασφάλιστρα και άλλες κοινωνικές επιβαρύνσεις που επιβάλλονται στους μισθούς. Η «φορολογική σφήνα» αποτελεί το 34,6%, κατά μέσο όρο, του συνολικού κόστους εργασίας για τους εργοδότες στις χώρες του ΟΟΣΑ για το έτος 2022, με αποτέλεσμα να ασκεί αρνητική πίεση στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Μισθοί και πληθωρισμός
Είναι γεγονός ότι όταν ο πληθωρισμός αυξάνεται, οι πραγματικοί μισθοί μειώνονται. Στοιχεία από πολλές χώρες έχουν δείξει ότι η δομή της ρύθμισης του κατώτατου μισθού δεν έχει αλλάξει λόγω του πρόσφατου πληθωρισμού με αποτέλεσμα τα διαθέσιμα εισοδήματα να συρρικνώνονται. Μια σημαντική εξέλιξη αποτελεί η συμφωνία για μια ευρωπαϊκή οδηγία που καλεί τις χώρες της Ε.Ε. να διαθέτουν ένα κοινό σύστημα για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού. Η οδηγία δεν εισάγει έναν ενιαίο κατώτατο μισθό σε όλη την Ε.Ε. για όλους τους εργαζόμενους αλλά, όταν θα εφαρμοστεί το 2024, οι κατώτατοι μισθοί της Ε.Ε. ενδέχεται να αυξηθούν.
Αύξηση του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα
Από την 1η Απριλίου του 2023 ο κατώτατος μισθός διαμορφώθηκε στα 780€/μήνα σημειώνοντας αύξηση κατά 9,4% και επηρεάζοντας 585.000 εργαζόμενους. Αντίστοιχη αύξηση σημειώθηκε και στο κατώτατο ημερομίσθιο, το οποίο από 31,85€ τον Μάιο του 2022 διαμορφώθηκε στα 34,84€ τον Απρίλιο του 2023. Πρόκειται για την τρίτη αύξηση του κατώτατου μισθού από το καλοκαίρι του 2019, καθώς τον Ιανουάριο του 2022 ο κατώτατος μισθός βρισκόταν στα 663€, τον Μάιο του 2022 ήταν στα 713€, ενώ τον προηγούμενο μήνα ανέβηκε στα 780€ (συνολική αύξηση 130 ευρώ).
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με την πρόσφατη αύξηση, η Ελλάδα ανεβαίνει στη 10η θέση μεταξύ των 22 χωρών-μελών της Ε.Ε. που έχουν κατώτατο μισθό, από τη 13η θέση προηγουμένως ενώ με όρους αγοραστικής δύναμης, ανεβαίνει στη 13η θέση από τη 18η που βρισκόταν.
Ο Κωνσταντίνος Μυλωνάς Cluster Head του Ομίλου Adecco σε Ελλάδα, Ρουμανία, Βουλγαρία & Τσεχία δηλώνει σχετικά:
«Παρά την πρόθεση των οργανισμών να προσφέρουν ανταγωνιστικά πακέτα σε εγχώριο επίπεδο, θα πρέπει να επανεξεταστεί το πόσο ανταγωνιστικοί είναι οι μισθοί σε σχέση με αυτούς που προσφέρονται στο εξωτερικό. Κάτι επιπλέον που παρατηρούμε ακόμα και σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπως η Βουλγαρία και Ρουμανία, είναι ότι οι μισθοί που προσφέρονται για να προσελκύσουν οι εργοδότες τους εργαζομένους, απέχουν αρκετά από το επίπεδο του κατώτατου μισθού.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, η συζήτησή δεν επικεντρώνεται στον κατώτατο μισθό, λόγω της χαμηλής ανεργίας και του νόμου μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Συνοψίζοντας, πέραν της εξέλιξης που απαιτείται στον τομέα της επανεκπαίδευσης των εργαζομένων και του επαγγελματικού προσανατολισμού των νέων, χρειάζεται μια επαναξιολόγηση του ύψους των μισθολογικών αποδοχών, μέσω μιας «τριμερούς σύμπραξης» πολιτείας, επιχειρηματικού κόσμου και εργαζομένων
