«Σαφάρι» της ΕΕ για φθηνό και επαρκές φυσικό αέριο και φέτος

Κάλεσμα προς τους διεθνείς προμηθευτές φυσικού αερίου να καταθέσουν τις προσφορές τους στην νεοσυσταθείσα πλατφόρμα αγορών της απευθύνει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όπως υπενθύμισε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μάρος Σέφτσοβιτς στόχος είναι να αποτραπούν περαιτέρω ανατιμήσεις που θα μπορούσαν να πλήξουν και φέτος τη βιομηχανία.

Η ΕΕ βρίσκεται στη μέση του πρώτου γύρου κοινών αγορών φυσικού αερίου, ένα σχέδιο για να διασφαλίσει ότι οι αποθήκες της περιοχής θα γεμίσουν, χωρίς τις ακραίες αυξήσεις των τιμών που παρατηρήθηκαν το περασμένο καλοκαίρι.

Ωστόσο, υπάρχει έντονος σκεπτικισμός σχετικά με το εάν το σχέδιο θα οδηγήσει πράγματι στην υπογραφή συμφωνιών για το φυσικό αέριο.

«Όλοι οι διεθνείς προμηθευτές φυσικού αερίου θα πρέπει να έρθουν και να υποβάλουν προσφορά», δήλωσε ο Σέφκοβιτς σε συνέντευξή του στο Bloomberg TV. «Πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση, η κατάσταση είναι ακόμα πολύ εύθραυστη», πρόσθεσε, αναφερόμενος στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης φέτος.
Ανησυχίες

Η Goldman Sachs προειδοποίησε αυτόν τον μήνα ότι η κρίση στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου θα μπορούσε να επιστρέψει τον επόμενο χειμώνα, με τις τιμές να υπερδιπλασιάζονται δυνητικά. Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι προειδοποιήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας ότι η παγκόσμια ζήτηση θα μπορούσε να αυξηθεί, ειδικά από την Κίνα, προκαλώντας  ανησυχίες στην Ευρώπη για επάρκεια στις προμήθειες.

Αυτό που μένει να διαφανεί πλέον είναι αν οι μεγάλοι αγοραστές — όπως η γερμανική Uniper SE ή η γαλλική Engie SA — θα χρησιμοποιήσουν τον μηχανισμό και πόσο μεγάλη μπορεί να είναι η συλλογική αγορά.
Η ΕΕ σχεδιάζει να οργανώνει περισσότερες κοινές αγορές κάθε δύο μήνες, επιβάλλοντας στους αγοραστές τη συγκέντρωση της ζήτησης για το 15% των υποχρεώσεών τους για πλήρωση  των αποθηκών. Αυτός ο στόχος ισοδυναμεί με περίπου 13 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φέτος, ή περίπου το 3% της συνολικής ζήτησης καυσίμου της ΕΕ.

Περισσότερες από 100 εταιρείες συμμετέχουν στην πλατφόρμα, με 65 να θέλουν να αγοράσουν φυσικό αέριο, σύμφωνα με τον Σέφκοβιτς. Ο στόχος είναι να βοηθήσει να πιεστούν οι τιμές χαμηλότερα, πρόσθεσε.
«Οι τιμές εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλές, αυτό είναι σαφώς απαράδεκτο για εμάς», είπε. «Πέρυσι ήταν η χρονιά της επιβίωσης. Θέλουμε να επιστρέψουμε στην κανονικότητα».

Μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, αναμένει να υπογραφούν οι πρώτες συμβάσεις με προμηθευτές —από τις ΗΠΑ έως τη Μέση Ανατολή και την Αφρική— γύρω στον Ιούνιο. Ορισμένες χώρες εκτός ΕΕ έχουν επίσης προσκληθεί να συμμετάσχουν, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας.
Ωστόσο, υπάρχει αρκετός σκεπτικισμός για το πώς θα λειτουργήσει το νέο εργαλείο.

«Αν οι μεγαλύτεροι αγοραστές μπορούν να διαπραγματευτούν μια καλύτερη τιμή απευθείας με τους πωλητές, γιατί να χρησιμοποιήσουν τον μηχανισμό AggregateEU;» διερωτάται στο Bloomberg, ο Κιμ Τάλους, διευθυντής του Κέντρου Tulane για το Ενεργειακό Δίκαιο.
Η υποχρέωση για τη συνολική ζήτηση ισχύει για τα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά δεν είναι δεσμευτική για τις εταιρείες. Όλες οι συμβάσεις θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης εκτός της Prisma European Capacity Platform GmbH, η οποία χειρίζεται τη διαδικασία.

Η ενεργειακή πλατφόρμα της ΕΕ θα εξασφαλίσει τη συνεργασία σε τομείς όπου είναι πιο αποτελεσματική η συντονισμένη δράση σε επίπεδο ΕΕ και όχι σε εθνικό επίπεδο. Αυτοί οι τομείς περιλαμβάνουν:
Συγκέντρωση ζήτησης : Η πλατφόρμα θα συνεργαστεί με εκπροσώπους των κρατών μελών για τη μεγιστοποίηση της μόχλευσης για την προσέλκυση αξιόπιστων προμηθειών από τις παγκόσμιες αγορές και σε σταθερές τιμές που αντικατοπτρίζουν την προβλεψιμότητα και το μέγεθος της κοινής αγοράς της ΕΕ. Αυτό θα επιτρέψει τη μετάβαση, όταν χρειάζεται, προς κοινές αγορές.

Αποτελεσματική χρήση της υποδομής φυσικού αερίου της ΕΕ: η πλατφόρμα θα συντονίζει ενέργειες για τη μεγιστοποίηση της απορρόφησης των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου, τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις αποθήκευσης αερίου και τη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού με φυσικό αέριο. Θα βοηθήσει επίσης στον εντοπισμό πρόσθετων αναγκών υποδομής, κατάλληλες για μελλοντική χρήση υδρογόνου.
Διεθνής προσέγγιση: Λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη εξασφάλισης σημαντικών ποσοτήτων μη ρωσικού φυσικού αερίου ήδη το 2022 και τη στενότητα της παγκόσμιας αγοράς, η πλατφόρμα αγορών ενέργειας της ΕΕ θα συντονίσει και θα ενισχύσει επίσης τη διεθνή προσέγγιση της ΕΕ στους εταίρους και τις αγορές φυσικού αερίου.

Αυτό θα περιλαμβάνει τις κύριες χώρες εξαγωγής και εισαγωγής LNG με σκοπό να καθοριστούν και να συμφωνηθούν πιθανές ρυθμίσεις για διαφοροποίηση, συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου. Το έργο αυτό θα λάβει υπόψη τις δυνατότητες προμήθειας των εταίρων, τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις και τις υπάρχουσες καθώς και προγραμματισμένες διασυνδέσεις και υποδομές αποθήκευσης στην ΕΕ. Η πρόσφατα ανακοινωθείσα κοινή δήλωση ΕΕ-ΗΠΑ για την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια είναι ένα κατευθυντήριο παράδειγμα.

Η πλατφόρμα θα βασίζεται σε υφιστάμενες πρωτοβουλίες πολιτικής της ΕΕ με κράτη μέλη, διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, ενώσεις και παράγοντες της αγοράς. Θα κάνει χρήση των υφιστάμενων δομών συντονισμού για την ασφάλεια του εφοδιασμού (Gas Coordination Group, συμπεριλαμβανομένου του δικτύου φορέων εκμετάλλευσης φυσικού αερίου ENTSO-G) και της περιφερειακής αξιολόγησης της ενεργειακής υποδομής (π.χ. Ομάδες Υψηλού Επιπέδου: CESEC, BEMIP, Νοτιοδυτική Ευρώπη).

Για να διασφαλίσει την πρόσβαση στις γνώσεις της αγοράς και στην εμπειρία σχετικά με την αλυσίδα εφοδιασμού φυσικού αερίου, η Επιτροπή θα συγκροτήσει ειδική συμβουλευτική ομάδα εργασίας που θα αποτελείται από εμπειρογνώμονες του κλάδου. Η ομάδα θα έχει συμβουλευτικό ρόλο και θα λειτουργεί σύμφωνα με τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες της ΕΕ, με ισχυρές διασφαλίσεις έναντι της σύγκρουσης συμφερόντων